Για την οργανωμένη συνεργασία, προαγωγή κοινών σκοπών και εκπροσώπηση των Δήμων και των Περιφερειών συνιστώνται:
α) οι Περιφερειακές Ενώσεις Δήμων (Π.Ε.Δ), στις οποίες συμμετέχουν υποχρεωτικά ως μέλη δια των εκπροσώπων τους όλοι οι Δήμοι της αντίστοιχης χωρικής αρμοδιότητας των Περιφερειών. Οι ΠΕΔ αποτελούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, έχουν την έδρα τους στην έδρα κάθε περιφέρειας και εποπτεύονται από τον Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
(άρθρο 282 παρ.9 ν.3852/2010, π.δ. 75/2011 (Α’ 182), π.δ. 3/2024 (Α’ 3), εγκ.72/2024 «Εκλογή νέων οργάνων διοίκησης των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας για τη δημοτική περίοδο 2024-2028» ΑΔΑ:921Ο46ΜΤΛ6-04Χ )
β) η Ένωση Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ): στην οποία συμμετέχουν υποχρεωτικά ως μέλη δια των εκπροσώπων τους όλες οι Περιφέρειες της χώρας. Η ΕΝΠΕ συνιστά νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με έδρα την Αθήνα, εποπτεύεται από τον Υπουργό Εσωτερικών και διατυπώνει τις απόψεις της στα σχέδια νόμων που αφορούν στις Περιφέρειες.
(άρθρο 282 παρ.9 ν.3852/2010π.δ. 74/2011) (Α’ 181), π.δ.33/2024 (Α’92), εγκ.37/2024 «Εκλογή νέων Οργάνων της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος» )
γ) η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (Κ.Ε.Δ.Ε), στην οποία συμμετέχουν υποχρεωτικά ως μέλη δια των εκπροσώπων τους όλες οι ΠΕΔ. Η ΚΕΔΕ συνιστά νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με έδρα την Αθήνα, εποπτεύεται από τον Υπουργό Εσωτερικών και διατυπώνει τις απόψεις της στα σχέδια νόμων που αφορούν στους Δήμους.
(άρθρο (282 παρ 9β ν.3852/2010, π.δ. 75/2011 (Α’ 182), π.δ. 3/2024 (Α’ 3), εγκ.72/2024 )
Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας και η Ένωση Περιφερειών γνωμοδοτούν σε περίπτωση μεταβίβασης αρμοδιοτήτων σε δήμους και σε περιφέρειες, αντιστοίχως. (άρ.282 παρ.13 ν.3852/2010, όπως ισχύει)
Οι Ενώσεις ΟΤΑ είναι σύμφωνα με το νόμο φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης (άρ.8 παρ.1 ν.4674/2020 (Α΄53)
