Με τον ν. 5083/2024 «Εκλογή ευρωβουλευτών, διευκόλυνση εκλογέων μέσω επιστολικής ψήφου, εκκαθάριση εκλογικών καταλόγων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Εσωτερικών» (Α΄ 12) στις εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπως και στα δημοψηφίσματα, οι Έλληνες και Ελληνίδες εκλογείς, είτε κατοικούν/διαμένουν σε χώρες του εξωτερικού είτε εντός της χώρας, έχουν τη δυνατότητα να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα με επιστολική ψήφο, από τον τόπο διαμονής τους, χωρίς δηλαδή να προσέλθουν σε εκλογικό τμήμα.
Έτσι, οι απόδημοι Έλληνες και Ελληνίδες μπορούν πλέον να ψηφίζουν χωρίς να μετακινούνται προς τα εκλογικά τμήματα εξωτερικού. Αλλά και οι εκλογείς εντός της χώρας, οι οποίοι για λόγους συγκυριακούς ή άλλους δυσκολεύονται ή δεν έχουν τη δυνατότητα προσέλευσης σε εκλογικό τμήμα, αποκτούν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στην εκλογική διαδικασία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ωφελούνται συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών όπως άτομα με αναπηρία, εποχικά εργαζόμενοι, φοιτητές κλπ.
Στις χώρες του εξωτερικού, εντός ή εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν θα συσταθούν εκλογικά τμήματα. Οι Έλληνες και Ελληνίδες εκλογείς που κατοικούν μόνιμα ή διαμένουν προσωρινά σε χώρα του εξωτερικού έχουν τη δυνατότητα, εφόσον το επιθυμούν, να αιτηθούν την εγγραφή τους στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εκλογέων επιστολικής ψήφου και να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα από τον τόπο διαμονής τους.
Οι Έλληνες και Ελληνίδες εκλογείς που κατοικούν εντός της χώρας, θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα σε εκλογικά τμήματα ή πλέον, εφόσον το επιθυμούν, μπορούν να αιτηθούν την εγγραφή τους στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εκλογέων επιστολικής ψήφου και να ψηφίσουν χωρίς να χρειάζεται να προσέλθουν σε κάποιο εκλογικό τμήμα.
Η αίτηση του κάθε ενδιαφερόμενου πολίτη για την εγγραφή ή τη μεταβολή των προσωπικών στοιχείων επικοινωνίας (λ.χ. διεύθυνση κατοικίας, διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου κ.λπ. ) ή τη διαγραφή από τους εν λόγω καταλόγους μπορεί να γίνεται οποτεδήποτε και οριστικοποιείται αμέσως αλλά ενόψει εκλογών (ευρωεκλογών ή εθνικού δημοψηφίσματος) η ενσωμάτωση αιτήσεων και λοιπών μεταβολών στον βασικό εκλογικό κατάλογο επιτρέπεται έως και σαράντα (40) ημέρες πριν από τη διενέργεια της ψηφοφορίας.
Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος με επιστολική ψήφο διέπεται από τις διατάξεις του Γ΄ Κεφαλαίου του ν. 5083/2024, οι οποίες ισχύουν αποκλειστικά για τις εκλογές για την ανάδειξη εκπροσώπων της χώρας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθώς και για τη διεξαγωγή εθνικού δημοψηφίσματος. Ωστόσο, στην περίπτωση διενέργειας ευρωεκλογών ή εθνικού δημοψηφίσματος ταυτόχρονα με βουλευτικές εκλογές, δεν εφαρμόζονται οι εν λόγω διατάξεις, αλλά οι διατάξεις του ν. 4648/2019 (Α΄ 205), όπως ισχύει, σύμφωνα με τις οποίες το εκλογικό δικαίωμα ασκείται αποκλειστικά στα εκλογικά τμήματα που συστήνονται εντός ή εκτός της Ελληνικής Επικράτειας.
