ΟΜΙΛΙΑ ΥΠΟΥΡΓΟΥ, κ. ΡΑΓΚΟΥΣΗ, ΣΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ FORUM ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ
ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
τηλ 210-3393537
fax 210-3393530 210-3636429
e-mail: press¬¬_office_ypes@ ypes.gov. gr
ΑΘΗΝΑ 4 Νοεμβρίου 2009
ΟΜΙΛΙΑ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ, κ. Γ. ΡΑΓΚΟΥΣΗ, ΣΤΟ «ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ FORUM ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Εξοχώτατε κύριε Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας,
Εξοχώτατε κύριε Γενικέ Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών,
Εξοχώτατε κύριε Πρωθυπουργέ,
Αγαπητοί κυρίες και κύριοι,
Θα ήθελα να σας καλωσορίσω στη συνδιάσκεψη της Αθήνας που λαμβάνει χώρα κατά το κλείσιμο της Ελληνικής Προεδρίας του Παγκόσμιου Φόρουμ για τη μετανάστευση και την Ανάπτυξη.
Η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει βιώσει και βιώνει από πρώτο χέρι τη συμβολή του μεταναστευτικού φαινομένου στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Τόσο ως πηγή μεταναστών, ιδιαίτερα στο παρελθόν, όσο και, πλέον, ως χώρα υποδοχής μεταναστών. Γι’αυτό και μετά το αρχικό σοκ της αντιστροφής αυτής των ρόλων είναι πια σε θέση να έχει μια ψύχραιμη ματιά αναζητώντας τη κατάλληλη διασύνδεση της αναπτυξιακής της προοπτικής με την παρουσία μεγάλου αριθμού μεταναστών στην επικράτειά της.
Χωρίς αμφιβολία, η επιτυχία ή και η δυνατότητα εφαρμογής ακόμα πολιτικών μετανάστευσης, ιδίως στο πλαίσιο αναπτυξιακών στρατηγικών προϋποθέτουν τη δυνατότητα ελέγχου των εισροών με βάση κάποια χονδρικά έστω κριτήρια από το κράτος υποδοχής. Αυτό όμως που φαίνεται να χρωματίζει ολοένα και περισσότερο τις σύγχρονες μεταναστευτικές ροές που δέχονται οι ανεπτυγμένες χώρες, ιδίως η Ευρώπη και η χώρα μας ειδικότερα, είναι η πρακτική αδυναμία τέτοιας επιλογής. Πρόκειται για ολοένα και περισσότερους ανθρώπους που εκπατρίζονται μαζικά όχι για να βρουν μια καλύτερη ζωή ή να βελτιώσουν τη ζωή όσων μένουν πίσω, αλλά για να αποφύγουν την αβίωτη πλέον κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει λόγω συρράξεων, κλιματικών αλλαγών ή / και οικονομικής και κοινωνικής κατάρρευσης η καθημερινή ζωή στη χώρα τους. Γι’αυτό και έρχονται όπως όπως, χωρίς χαρτιά, θύματα συνήθως εγκληματικών δικτύων διακίνησης. Η δε κατάσταση της χώρας τους καθιστά ανέφικτη την υποχρεωτική τους επιστροφή με αποτέλεσμα να παραμένουν ένας αυξανόμενος σκοτεινός πληθυσμός στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής.
Η νέα αυτή διάσταση έχει σοβαρές δυσμενείς συνέπειες σε όλους τους τομείς και στην αναπτυξιακή προοπτική των χωρών μας. Είναι σαφές νομίζω ότι τέτοιες περιστάσεις ακριβώς ευνοούν την ανάπτυξη εγκληματικών δικτύων διακίνησης και υπερεκμετάλλευσης προσώπων ιδίως δε μελών ευάλωτων ομάδων όπως οι γυναίκες και οι ανήλικοι. Κυρίως όμως οι περιστάσεις αυτές οδηγούν, συμβολικά στην αρχή και, στη συνέχεια, πραγματικά, στην εξομοίωση νομίμων και παράνομων μεταναστών πυροδοτώντας μερικές φορές ξενοφοβικές τάσεις. Η παράνομη μετανάστευση φαίνεται να λειτουργεί έτσι ως σοβαρή τροχοπέδη της ενταξιακής πορείας των νομίμων μεταναστών όσο και της αναπτυξιακής πορείας των χωρών υποδοχής. Η σημερινή οικονομική κρίση απλώς τείνει να οξύνει στο έπακρο της εντάσεις αυτές.
Η νέα αυτή διάσταση για την οποία έκανα λόγο απαιτεί νομίζω πιεστικά πλέον την αναδιάρθρωση των αναπτυξιακών στρατηγικών στην κατεύθυνση της ανάσχεσης του φαινομένου στη πηγή του πρωτίστως, και κυρίως των συνεπειών του σε βάρος της ένταξης των νομίμων μεταναστών και εν τέλει της αναπτυξιακής προοπτικής των χωρών μας. Σφάλλουν όσοι νομίζουν ότι η ανάσχεση είναι συνώνυμη με την υιοθέτηση μιας αυστηρής αστυνομικής λογικής. Τέτοια λογική μοιραία έρχεται πολύ σύντομα σε ένταση με θεμελιακές αρχές και αξίες των δημοκρατικών πολιτευμάτων μας αλλά και από πρακτικής πλευράς είναι αποδεδειγμένα αναποτελεσματική. Η Ελλάδα σήμερα συνειδητοποιεί και τις δυνατότητες και τους περιορισμούς των αστυνομικών μέτρων. Γι’αυτό και διακηρύσσει την απόφασή της να συγκρουστεί με την λαθραία διακίνηση προσώπων καθώς και τα εγκληματικά δίκτυα που την καθιστούν δυνατή με την πλήρη ενεργοποίηση των δυνάμεων ασφαλείας και σχετικών διεθνών συνεργασιών.
Η Ελλάδα έχει συναίσθηση σήμερα ότι την διαφύλαξη των προοπτικών ένταξης για τους νόμιμους μετανάστες και ανάπτυξης για τη χώρα δεν την διασφαλίζουν αστυνομικά μέτρα αλλά μέτρα πρωτίστως θεσμικά, οικονομικά, πολιτικά και διπλωματικά που μπορούν να συμβαδίζουν με τον απαρέγκλιτο σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων όλων.
Πρώτος άξονας των παρεμβάσεών μας θα είναι έτσι η εγγύηση της θέσης και της ενταξιακής πορείας των νομίμων μεταναστών στη χώρα μας. Και αυτό απαιτεί την τόνωση της ασφάλειας του καθεστώτος παραμονής τους χάρη στην καθιέρωση απλών και ευέλικτων διαδικασιών αλλά και έγκυρων τίτλων παραμονής. Όχημα της ασφαλούς ενταξιακής πορείας δεν μπορεί παρά να είναι το διαρκές βάθεμα της συμμετοχής των μεταναστών με την ψήφο τους κατ’αρχήν σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης και για τις γενιές που γεννιούνται και μεγαλώνουν μαζί μας, με πλήρη δικαιώματα του έλληνα πολίτη.
Δεύτερος παράλληλος άξονας των παρεμβάσεών μας θα αποτελέσει η αποτελεσματική και σύμφωνη με τις προδιαγραφές του Συντάγματος και των διεθνών συμβάσεων διαχείριση του αυξανόμενου πληθυσμού των αλλοδαπών «χωρίς χαρτιά». Από τη σκοπιά αυτή, το κυριότερο θεσμικό μέσο απασφάλισης των κινδύνων για την ένταξη των νομίμων μεταναστών, την ανάπτυξη της χώρας και την ασφάλεια των κατοίκων της είναι η ανάσυρση του σκοτεινού αριθμού των «παράνομων» στην επιφάνεια της κοινωνικής ζωής από το απόλυτο περιθώριο, την ανομία και την εκμετάλλευση.
Τους άξονες αυτούς συμπληρώνει καίρια η απόφασή μας να ιδρύσουμε ένα επιτελικό κέντρο συντονισμού της εφαρμογής των πολιτικών περισσοτέρων υπουργείων και υπηρεσιακών μονάδων για τη μετανάστευση το οποίο θα επικουρούν αξιόπιστοι μηχανισμοί συλλογής επιστημονικών και εμπειρικών δεδομένων.
Οι παραπάνω άξονες συνθέτουν ένα μοντέλο ταυτόχρονης θωράκισης της εθνικής αναπτυξιακής προοπτικής και της ενταξιακής πορείας των μεταναστών με μέσα που αντί να υποτιμούν, προτάσσουν την στράτευση στις δημοκρατικές αξίες. Το μοντέλο αυτό στοχεύει να δημιουργήσει το περιβάλλον εκείνο ομαλότητας και ασφάλειας για πολίτες και μετανάστες στη χώρα υποδοχής που είναι αναγκαίο για τη δημιουργία όρων ανάπτυξης στη χώρα προέλευσής τους με τη δική τους συνδρομή. Προαπαιτούμενο του ευρύτερου αυτού στόχου παραμένει πιεστικά η διεθνής συνεργασία.
?λλωστε, τα ζητήματα αυτά δεν είναι εθνικά προβλήματα αλλά παγκόσμια και στην περίπτωση της Ελλάδας είναι μείζονα κοινά ευρωπαϊκά προβλήματα.
