ΟΜΙΛΙΑ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ Θ. ΤΖΑΚΡΗ ΣΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ FORUM ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΦΟΡΟΥΜ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
ΤΕΛΕΤΗ ΛΗΞΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ
Αθήνα, 3 Νοεμβρίου 2009
Ομιλία Υφυπουργού Εσωτερικών Θεοδώρας Τζάκρη
Αγαπητοί φίλοι,
Είναι για μένα μεγάλη τιμή και χαρά που μου δίνεται η ευκαιρία να απευθυνθώ σε ένα ευρύ ακροατήριο εκπροσώπων της διεθνούς Κοινωνίας των Πολιτών.
Ευχαριστώ ιδιαιτέρως το Κοινωφελές ‘Ιδρυμα «Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης» για τη διοργάνωση αυτής της τόσο επιτυχημένης συνάντησης η οποία, υπό την Προεδρία του κ. Κώστα Γαβρά, ενισχύει την προσπάθεια επίτευξης των φιλόδοξων στόχων του Φόρουμ.
To Παγκόσμιο Φόρουμ για τη Μετανάστευση και την Aνάπτυξη αποτελεί ένα μοναδικό βήμα διαλόγου και προβληματισμού σχετικά με μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα: τη μετανάστευση. Αποτελεί ευκαιρία εξέτασης του μεταναστευτικού φαινομένου ως παράγοντα ανάπτυξης, ως κινητήριας οδού που ωθεί τις κοινωνίες προς τα εμπρός εξασφαλίζοντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για όλους, ως συνισταμένης που συμβάλει στην ανθρώπινη ευημερία, ως δικαίωμα των πολλών και όχι ως προνόμιο των λίγων.
Η ιδέα της δημιουργίας ενός πλαισίου παγκόσμιου διαλόγου για την ενίσχυση της σχέσης μετανάστευσης και ανάπτυξης γεννήθηκε στα Ηνωμένα ‘Εθνη, στο πλαίσιο του Διαλόγου Υψηλού Επιπέδου για τη Διεθνή Μετανάστευση και την Ανάπτυξη το 2006. Διαπιστώθηκε τότε η ανάγκη εμβάθυνσης του διαλόγου και της συνεργασίας στα ζητήματα οικονομικής και κοινωνικής ωφέλειας από τη μετανάστευση και στη μεγιστοποίηση της ωφέλειας αυτής, μέσα από συνεκτικές και ολοκληρωμένες πολιτικές δράσεις, με άμεσους και έμμεσους τρόπους.
Από την πρώτη συνάντηση του Φόρουμ στις Βρυξέλλες, το 2007, οι κυβερνήσεις των κρατών που συμμετείχαν – με επικεφαλής τη διοργανώτρια χώρα, το Βέλγιο – συνειδητοποίησαν ότι ο παγκόσμιος αυτός διάλογος δεν μπορεί να μη συμπεριλαμβάνει αυτούς τους οποίους αφορά, αυτούς στους οποίους απευθύνεται. Τους ίδιους, δηλαδή, τους ανθρώπους που μεταναστεύουν, που αποφασίζουν να αφήσουν την οικογένεια και τον τόπο τους, να αναζητήσουν καλύτερες συνθήκες επίτευξης των στόχων τους, να κυνηγήσουν το όνειρο.
Για το λόγο αυτό, η Κοινωνία των Πολιτών, στην οποία πιστεύω ότι ανήκουμε όλοι – διότι το παγκόσμιο μεταναστευτικό φαινόμενο μας αγγίζει όλους, είτε γιατί οι ίδιοι μεταναστεύουμε, είτε γιατί υποδεχόμαστε στον τόπο μας μετανάστες έχει έναν καθοριστικά καίριο ρόλο στη διαδικασία του Παγκόσμιου Φόρουμ για τη Μετανάστευση και την Ανάπτυξη.
Το Φόρουμ αποτελεί, βέβαια, ένα πλαίσιο άτυπου διαλόγου και δεν δεσμεύει με αποφάσεις του τις κυβερνήσεις που συμμετέχουν σε αυτό. Μπορεί, όμως, να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τη διεθνή συζήτηση σε θέματα Μετανάστευσης και Ανάπτυξης, να εμβαθύνει τον προβληματισμό και τη συνεργασία, την από κοινού αναζήτηση βιώσιμων λύσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, επιδίωξη του Φόρουμ είναι ο εποικοδομητικός, αποτελεσματικός διάλογος που αποβλέπει κυρίως στη διαμόρφωση πολιτικής, συνεργασιών και πρακτικών αποτελεσμάτων. Για την επιτυχία του στόχου αυτού, οι κυβερνήσεις χρειάζονται την πολύτιμη συνδρομή της Κοινωνίας των Πολιτών, τις προτάσεις και τις ιδέες της. Ο αποτελεσματικός σχεδιασμός και οι πρακτικές εφαρμογές πολιτικής προϋποθέτουν τη σφαιρική γνώση των προβλημάτων τα οποία η πολιτική αυτή καλείται να επιλύσει, την πλήρη αντίληψη της πραγματικής κατάστασης που πρέπει να ρυθμισθεί και των προκλήσεων που πρέπει να αντιμετωπισθούν. Οι ανθρώπινες ανάγκες δεν καθορίζονται από τις πολιτικές. Αντίθετα, οι πολιτικές πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανθρώπινες ανάγκες, να στηρίζονται στην ισορροπημένη, δίκαιη, ηθική προσέγγισή τους και την αποτελεσματική διαχείριση των ζητημάτων που προκύπτουν από αυτές.
Είναι κοινά πλέον αποδεκτό ότι σήμερα, την εποχή της παγκοσμιοποίησης, έχουν μεταβληθεί τα χαρακτηριστικά της παγκόσμιας μετανάστευσης, ο όγκος των μεταναστευτικών ροών και οι τρόποι της μετανάστευσης. Οι άνθρωποι, ακόμα και αν προέρχονται από τις πιο απομακρυσμένες περιοχές του κόσμου, επικοινωνούν, ενημερώνονται, επηρεάζονται. Οι συνθήκες στον τόπο όπου ζουν και οι προσδοκίες τους για περισσότερες ευκαιρίες προσωπικής και οικογενειακής ευημερίας τους ωθούν στην αποδημία, πολλές φορές με κίνδυνο της ίδιας της ζωής και της αξιοπρέπειάς τους.
Το μεταναστευτικό φαινόμενο έχει πολλές μορφές, συμπεριλαμβάνει τη μετακίνηση από αγροτικές σε αστικές περιοχές, από αναπτυσσόμενες χώρες σε αναπτυγμένες, τη μετακίνηση μεταξύ αναπτυσσομένων χωρών, ακόμα και μεταξύ αναπτυγμένων.
Στα πολύπλοκα και πολυδιάστατα ζητήματα που γεννά αυτή η παγκόσμια διαρκής κινητικότητα προσπαθεί να δώσει απαντήσεις το Παγκόσμιο Φόρουμ, με συνεπή και διαρκή προσπάθεια, χτίζοντας βαθμιαία και σταδιακά στα συμπεράσματα κάθε συνάντησης και προσπαθώντας να καινοτομεί και να εκσυγχρονίζεται. Ανάλογα, προσπαθεί και να βελτιώσει την επικοινωνία και την ανταλλαγή απόψεων ανάμεσα στην Κοινωνία των Πολιτών και τις κυβερνήσεις των κρατών που συμμετέχουν.
Στην 3η συνάντηση του Φόρουμ στην Αθήνα προσπαθήσαμε να καινοτομήσουμε στην προσέγγιση της διασύνδεσης μετανάστευσης και ανάπτυξης, να εξετάσουμε τη δυνατότητα ενσωμάτωσης των μεταναστευτικών προκλήσεων στον αναπτυξιακό σχεδιασμό, σε εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο, με σκοπό την επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας. Ο σκοπός αυτός μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την αποτελεσματικότερη σύμπραξη δράσεων μετανάστευσης και αναπτυξιακής βοήθειας και την αποδοτικότερη διαχείριση του οικονομικού και ανθρωπίνου κεφαλαίου και της δυναμικής που δημιουργεί η παγκόσμια κινητικότητα. Προσπαθήσαμε να εμβαθύνουμε σε προηγούμενες συζητήσεις, όπως η συμμετοχή της διασποράς στην ανάπτυξη, και να εξετάσουμε τη δυναμική της σχέσης ανάμεσα στην προστασία και την ενσωμάτωση των μεταναστών στις κοινωνίες υποδοχής και της αναπτυξιακής συμβολής τους. Τέλος, επιδιώξαμε να συζητήσουμε επίκαιρα ζητήματα, όπως η παγκόσμια οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις της στα παραγωγικά αίτια της μετανάστευσης.
Με τις συζητήσεις αυτές δεν προτείνουμε την Ανάπτυξη ως υποκατάστατο της Μετανάστευσης καθώς θεωρούμε ότι η μετανάστευση και η ανάπτυξη μπορούν να συμβάλλουν, ως δύο συμπληρωματικές οδοί, στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης ανά τον κόσμο. Η ευθύνη για την εξασφάλιση του θετικού αυτού πρόσημου βαραίνει κυρίως τις κυβερνήσεις και όχι τους ανθρώπους που μεταναστεύουν.
Αντίστοιχα, συνεργασθήκαμε στενά με τους διοργανωτές της συνάντησης της Κοινωνίας των Πολιτών ώστε να ενδυναμώσουμε την αλληλεπίδραση των δύο συναντήσεων. Ειδικοί προερχόμενοι από τη Κοινωνία των Πολιτών συνέβαλαν δυναμικά και ουσιαστικά στην προετοιμασία των συζητήσεων της Κυβερνητικής Συνάντησης. Ως Προεδρία, προτείναμε τη διαβούλευση των κυβερνήσεων με τη Κοινωνία των Πολιτών για την από κοινού διαμόρφωση των θέσεων και των προτάσεών τους. Επίσης, σήμερα, η συζήτηση επί των θεμάτων του 3ου Παγκόσμιου Φόρουμ μεταξύ εκπροσώπων των κυβερνήσεων και της Κοινωνίας των Πολιτών, σε κοινή συνεδρίαση, πραγματοποίησε ένα καινούργιο, πολύτιμο βήμα προς την αποτελεσματική αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο συναντήσεων του Φόρουμ.
Ασφαλώς και πολλά μπορεί να γίνουν ακόμα προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης ενός ουσιαστικού διαλόγου ανάμεσα στις κυβερνήσεις και την Κοινωνία των Πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστών, στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Φόρουμ για τη Μετανάστευση και την Ανάπτυξη. Πιστεύουμε ότι στην Αθήνα η πρόοδος που επιτελέσθηκε ήταν ουσιαστική.
Η παρουσία της Προεδρίας, καθώς και των λοιπών κυβερνητικών εκπροσώπων, στη σημερινή συνάντηση της Κοινωνίας των Πολιτών αποτελεί απτή ένδειξη του ενδιαφέροντός μας να συναντήσουμε τις θέσεις σας. Οι προτάσεις σας και τα συμπεράσματά σας αποτέλεσαν ήδη αντικείμενο κοινής διαβούλευσης στο Interface. Αύριο, εκπρόσωποί σας θα παρουσιάσουν τα βασικά συμπεράσματά σας στις Κυβερνήσεις. Θα τα εξετάσουμε και θα τα αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Σας ευχαριστούμε για μία ακόμη φορά για τη συνεισφορά σας.
Καταλήγοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι η ανάληψη της Προεδρίας του Παγκόσμιου Φόρουμ για τη Μετανάστευση και την Ανάπτυξη από την Ελλάδα αποτελεί πράξη πολιτικής δέσμευσης.
Οι πρόσφατες εξελίξεις του παγκόσμιου μεταναστευτικού φαινομένου που επήλθαν εν πολλώ από την αναταραχή και την ένδεια σε πολλές γωνιές του πλανήτη μετέτρεψαν την Ελλάδα – σε σύντομο χρονικό διάστημα – σε χώρα υποδοχής μεγάλου αριθμού μεταναστών.
Το βίωμα της μετανάστευσης και από τις δύο αυτές πλευρές έχει βοηθήσει στην ωρίμανση της ελληνικής κοινωνίας, στην αντιμετώπιση με μεγαλύτερη ευαισθησία και υπευθυνότητα των ζητημάτων αυτών. Ως χώρα, έχουμε συνειδητοποιήσει και εκτιμήσει τη θετική συνεισφορά των μεταναστών : στην ενίσχυση της δυναμικής μας, στην κάλυψη αναγκών της εσωτερικής αγοράς εργασίας και στην ανανέωσή μας ως κοινωνίας – πολιτισμικά και δημογραφικά.
Η Ελληνική Κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προχωρήσει στη λήψη αποτελεσματικών μέτρων για την ουσιαστική αναγνώριση και τη μεγιστοποίηση της θετικής αυτής συνεισφοράς. Η προστασία και η ένταξη των μεταναστών στην κοινωνία μας είναι προτεραιότητα και αναγκαιότητα. Πηγάζει από την ηθική υποχρέωσή μας να σεβασθούμε τα δικαιώματα αυτών που επέλεξαν τη χώρα μας για μια νέα αρχή, αλλά και από την πραγματιστική αντίληψη ότι έχουμε πλέον κοινή, αλληλένδετη πορεία. Προστατεύοντας τους μετανάστες, προστατεύουμε τη κοινωνία μας και υπηρετούμε τον κοινό στόχο για κοινωνική ανάπτυξη και ευημερία.
Προς αυτή την κατεύθυνση η Ελληνική Κυβέρνηση θα προχωρήσει άμεσα στην αναγνώριση του δικαιώματος συμμετοχής των μεταναστών στις τοπικές εκλογές, καθώς και στη χορήγηση υπηκοότητας στα παιδιά των μεταναστών τα οποία έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει στην Ελλάδα.
Δεν ξεχνάμε ότι, πάνω απ’ όλα, η μετανάστευση έχει ως κεντρικό σημείο αναφοράς τον άνθρωπο και την ανθρώπινη ανάγκη για εξασφάλιση καλύτερης ζωής και ανάπτυξης ανά τον κόσμο. Οι άνθρωποι, όμως, πρέπει να μπορούν να μετακινηθούν υπό συνθήκες ασφάλειας, να μετακινηθούν από ελεύθερη επιλογή και όχι από ανάγκη. Να μπορούν, επίσης, να ενταχθούν αποτελεσματικά και ισότιμα στις νέες κοινωνίες που τους υποδέχονται, να αισθανθούν ότι ανήκουν σε αυτές και ότι μπορούν να συμβάλλουν στην πραγμάτωση τόσο των προσωπικών όσο και των κοινών στόχων.
Ελπίζοντας ότι η Ελληνική Προεδρία θα προωθήσει με τη βοήθεια των δικών σας πολύτιμων προτάσεων και συμπερασμάτων, την κοινή προσπάθεια προσέγγισης του φιλόδοξου στόχου του Φόρουμ, θα ήθελα να ευχαριστήσω για μια ακόμη φορά τόσο εσάς για τη συμμετοχή σας όσο και το Ίδρυμα Ωνάση για την αφοσίωση που έδειξε στην ενίσχυση του διαλόγου σε ζητήματα μετανάστευσης και ανάπτυξης και τις επιτυχημένες προσπάθειες που κατέβαλε για τη διοργάνωση της εξαιρετικής αυτής συνάντησης.
Σας ευχαριστώ.
