Ομιλία Υφυπουργού Εσωτερικών στην κεντρική εκδήλωση του ΙΓΜΕΑ για την Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού
Αξιότιμες κυρίες/Αξιότιμοι κύριοι,
Εχθές και σήμερα εορτάζουμε με πολλές δράσεις την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παιδικής Κακοποίησης, κυρίως, με την οργανωτική επιμέλεια του Υπουργείου Πολιτισμού και την συμμετοχή άλλων υπουργείων, καθώς και την αιγίδα της Προεδρίας της Δημοκρατίας και του Προεδρείου της Βουλής. Αυτές οι εκδηλώσεις γίνονται σε όλη την Ελλάδα, ακριβώς εκεί που πρέπει: στα σχολεία ή με την παρουσία μαθητών σχολείων σε δημόσια κτήρια διοίκησης, σε μουσεία και χώρους πολιτισμού.
Έλεγα και εχθές σε σχετική εκδήλωση των Ανεξάρτητων Ελλήνων ότι το δεκαενιαήμερο δράσης ενάντια στην παιδική κακοποίηση καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ κατόπιν εισήγησης από μία παγκόσμιου επιπέδου γυναικεία οργάνωση, το Women’s World Summit Foundation (WWSF). Η εν λόγω οργάνωση WWSF έχει ταυτίσει τις ετήσιες δράσεις κατά της παιδικής κακοποίησης με έναν στόχο που πρέπει να αναλάβει η παγκόσμια κοινότητα, υπό την επίβλεψη του ΟΗΕ: μέχρι το 2030 να έχει εξαλειφθεί το φαινόμενο της παιδικής κακοποίησης παντού.
Και έλεγα, ότι η Κυβέρνηση αυτή έχει αποδεδειγμένη ευαισθησία σ’ αυτά τα θέματα, δηλαδή για τις γυναίκες και φυσικά, για το ενδιαφέρον για τα παιδιά τους.
– Όπως γνωρίζετε, η κυβέρνηση της συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛΛ είναι η πρώτη που αναβάθμισε πολιτικά την υπόθεση των γυναικών, αφού – μεταξύ άλλων – δημιούργησε χαρτοφυλάκιο σε επίπεδο Υφυπουργού για τα θέματα Ισότητας Φύλων και υποστήριξης των γυναικών στην Ελλάδα, με εποπτευόμενους φορείς την Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλων και το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας.
Με λίγα λόγια, έχω την τιμή να είμαι η πρώτη Υφυπουργός στην ιστορία που ανέλαβε αυτά τα καθήκοντα, και αυτό οφείλεται στην πολιτική απόφαση του Πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα και ασφαλώς, του Προέδρου των Ανεξάρτητων Ελλήνων, κ. Πάνου Καμμένου.
– Σε λίγες ημέρες, θα γίνει η πρώτη Κυβέρνηση, μετά από πολλά χρόνια, που θα εισάγει στην Βουλή για ψήφιση το Νομοσχέδιο για την Ισότητα των Φύλων. Το νέο Νόμο που προβλέπει εκείνα που θα γίνονται σε όλους τους τομείς της κοινωνικής δραστηριότητας με σκοπό την εξάλειψη των διακρίσεων, την καταπολέμηση της έμφυλης βίας και πολλά άλλα.
Όμως θα εστιάσω πάλι στα παιδιά.
Θα επαναλαμβάνω σε κάθε παρόμοια εκδήλωση ότι σήμερα:
Ένα στα πέντε κορίτσια στον κόσμο κακοποιούνται πριν γίνουν 18 ετών.
Ένα στα δέκα αγόρια στον κόσμο κακοποιούνται μέσα στην ίδια περίοδο.
Μόνο το ένα από τα τρία περιστατικά καταγγέλλεται.
Το 22% αυτών των περιστατικών, δηλαδή περίπου το ένα στα πέντε, αφορά σε θύματα εξαναγκαστικής, σεξουαλικής εκμετάλλευσης.
Πέρα από τα ποσοστά, τα νούμερα είναι ασύλληπτα: μιλάμε για 21 εκατομμύρια παιδιά στο σύνολο και 4,5 εκατομμύρια σεξουαλικά κακοποιημένα.
Άποψή μου είναι ότι η χώρα μας έχει ένα αναχρονιστικό σύστημα για την καταπολέμηση του φαινομένου. Δυστυχώς, το βάρος των ενεργειών πέφτει στο σκέλος μετά την κακοποίηση, και όχι στην πρόληψη. Αλλά και στο σκέλος μετά την κακοποίηση, είμαστε ισχυροί στην παρέμβαση του Εισαγγελέα ή της Αστυνομίας. Στην διαχείριση της μετέπειτα ζωής του κακοποιημένου παιδιού η Πολιτεία δεν έχει δομές. Την όποια δουλειά την κάνουν οι εθελοντικές ή αλληλέγγυες οργανώσεις, πολλές φορές, χωρίς την βοήθεια της Πολιτείας.
Ο σπουδαιότερος τομέας που είναι η πρόληψη, δεν έχει Δίκτυο δράσης, δεν έχει δομές. Οι δράσεις που υπάρχουν είναι αποσπασματικές, είτε και πάλι από ιδιώτες, είτε με σεμηναριακού τύπου παρέμβαση στα σχολεία, είτε με κάποιες περιγραφικές εκδηλώσεις.
Η Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλων και το ΚΕΘΙ λειτουργούν δομές φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών σε πολλά σημεία της χώρας. Τα στελέχη της γνωρίζουν τον τρόπο πρόληψης, αλλά και τον τρόπο της διαχείρισης των περιστατικών μετά την κακοποίηση, σε ό,τι αφορά τις γυναίκες. Βεβαίως, οι δομές μας προστατεύουν μαζί και τα παιδιά τους, αφού στους χώρους φιλοξενίας η κακοποιημένη μητέρα έχει την δυνατότητα, αλλά και την υποχρέωση, να φέρει μαζί τα ανήλικα παιδιά της. Είναι δεδομένο ότι τις περισσότερες φορές έχουν κακοποιηθεί και εκείνα. Με αυτήν την έννοια, έχουμε την εμπειρία και εργαζόμαστε στον συγκεκριμένο τομέα.
Με βάση την εμπειρία μας προτείνουμε μία καλή πρακτική, η οποία μάλιστα, προβλέπεται με το νέο νομοσχέδιο για την Ισότητα των Φύλων σε ό,τι αφορά τις γυναίκες. Μετά από πολλά χρόνια συνεργασίας με τους Δήμους και τις Περιφέρειες, οι σχέσεις της Γενικής Γραμματείας Ισότητας Φύλων και των Ο.Τ.Α πρώτου και δεύτερου βαθμού θεσμοθετούνται. Δηλαδή, μετά την ψήφιση του Νομοσχεδίου, σε κάθε δήμο και κάθε περιφέρεια θα δημιουργηθεί Γραφείο Ισότητας Φύλων που θα συνεργάζεται καθημερινά με τις κατά τόπους δομές και τα κεντρικά της Γενικής Γραμματείας για την υποστήριξη των γυναικών ανά την Ελλάδα. Με λίγα λόγια, δημιουργείται ένα πανελλαδικό, πολύ ισχυρό δίκτυο για τα θέματα Ισότητας των Φύλων.
Εδώ προκύπτει και η πρόταση μου: το ίδιο ακριβώς πρέπει να γίνει και για τα θέματα πρόληψης και διαχείρισης των κακοποιημένων παιδιών. Δήμοι, Περιφέρειες, σχολεία, όλοι οι σχετιζόμενοι φορείς, πρέπει να αποτελέσουν ένα ισχυρό δίκτυο πρόληψης και διαχείρισης θεμάτων κακοποίησης στην “πηγή”. Μέσα στο σχολείο, μέσα στην γειτονιά.
Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές, παρά του ότι ο νόμος 3500/2006 τους ανάθεσε καθήκοντα, δεν μπορούν μόνοι τους – εκτός από το μάθημα τους – να κάνουν τους ντετέκτιβ ή και τους αστυνομικούς, τουλάχιστον με στόχο την πρόληψη.
Σε αυτό το Δίκτυο, οπωσδήποτε πρωταγωνιστικό ρόλο θα διαδραματίσουν οι εθελοντικές και κοινωνικές οργανώσεις που εδώ και χρόνια έχουν αποδείξει την αξία της προσφοράς τους, την εμπειρία, αλλά και την αξιοπιστία και φερεγγυότητα τους.
Προσθέτω δε και το εξής: πρόσφατα εκπροσώπησα την χώρα μας σε σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Ισότητας Φύλων, στην Βιέννη. Σε κάποιες από αυτές τις χώρες τα θέματα Ισότητας των Φύλων είναι αναβαθμισμένα σε επίπεδο πλήρους Υπουργείου και εκεί, εντάσσονται και τα θέματα “Οικογένειας”, δηλαδή και τα ζητήματα προστασίας του παιδιού.
Νομίζω ότι ο τελικός στόχος και για την Ελλάδα πρέπει να είναι αυτός.
Αυτό έχω να προτείνω από την πλευρά μου.
Όμως σήμερα, 20 Νοεμβρίου εορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Το πρώτο του δικαίωμα είναι κανείς να μην παρεμβαίνει με βιαιότητα στην ζωή του. Να μην φροντίζει για την ομαλή του ανάπτυξη, την σωστή διατροφή του, την άρτια παιδεία του, την ασφάλεια του σπιτιού του.
Συνεπώς, αν έχουμε δώσει λύση στην προστασία του κάθε παιδιού από τα είδη της κακοποίησης που ορίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και φροντίσουμε για τις ανθρωπινές συνθήκες διαβίωσης, την ίδια στιγμή, εξασφαλίζονται και τα Δικαιώματα του Παιδιού.
Είναι αλήθεια αυτό;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Είναι, σχεδόν όλη η αλήθεια.
Κατά την γνώμη μου, εκείνο που ολοκληρώνει τις συνθήκες για να είναι βέβαιο, εξασφαλισμένο κάθε δικαίωμα του ανθρώπου, είτε πρόκειται για παιδί, είτε πρόκειται για την γυναίκα, είτε για τον άνδρα, είτε τον ασθενή, είτε το άτομο ΑΜΕΑ, είτε τον ηλικιωμένο …είναι η δημοκρατία και η ειρήνη.
Η χώρα μας μόλις πριν λίγους μήνες ολοκλήρωσε την πολύ δύσκολη διαδρομή της μέσα σε καθεστώς πολύμορφης κρίσης. Ασφαλώς, η δημοκρατία μας γνώρισε εκπτώσεις και στερήσεις. Η Κυβέρνηση αυτή κατόρθωσε να κάνει ένα πρώτο μεγάλο βήμα, τιμώντας τις θυσίες της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού: βρισκόμαστε ήδη από τον περασμένο Αύγουστο έξω από το καθεστώς της αυστηρής δημοσιονομικής επιτήρησης.
Τώρα, με θετικές πολιτικές, είναι καιρός να αποκαταστήσουμε, κομμάτι – κομμάτι την Δημοκρατία στον τόπο και να θωρακίσουμε τα δικαιώματα όλων των Ελλήνων, πρωτίστως των παιδιών.
Εδώ έχουν έναν ρόλο να διαδραματίσουν τα κόμματα. Τουλάχιστον, όσα από αυτά έχουν στελέχη που κατανόησαν τι έγινε τα τελευταία χρόνια στον τόπο και τι πρέπει να γίνει για να μην ξαναπεράσουμε ποτέ τα ίδια. Πρέπει με επιστήμη, με λογική, με πνεύμα ενότητας, συνεργασίας και ανοχής προς τις ιδέες των άλλων, να εργαστούμε για την θεμελίωση μίας νέας νοοτροπίας στον τρόπο που πολιτευόμαστε, στον τρόπο που δημιουργούμε πολιτικές και έργα για τον τόπο. Πρέπει να εργαζόμαστε για ολοκληρωμένες λύσεις, να επιδιώκουμε την σφαιρικότητα. Ακριβώς, όπως εργάστηκαν οι άνθρωποι των Ανεξάρτητων Ελλήνων τις δύο τελευταίες ημέρες των εργασιών επάνω στα θέματα που αφορούν στο παιδί.
Οφείλω να δώσω τα συγχαρητήρια μου για την πρωτοβουλία στην Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Εθελοντισμού και στην Γραμματεία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, καθώς και στο ΙΓΜΕΑ για την σημερινή εκδήλωση αλλά και τις χθεσινές ομοειδείς δραστηριότητες.
Αγαπητές φίλες,
Αγαπητοί φίλοι,
Ιδίως τα θέματα που αφορούν στα παιδιά, δεν χωρούν συμβιβασμούς.
Είναι χρέος να εξασφαλίσουμε τα δικαιώματα τους και την ασφάλεια τους στην Ελλάδα, όπως μπορούμε ξανά να την φτιάξουμε από εδώ και εμπρός.
Πρόκειται για πράξη που θα εξασφαλίσει ότι δεν θα γυρίσουμε ποτέ πια στο παρελθόν.
Σας ευχαριστώ πολύ.