ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΧΑΡΗ ΚΑΣΤΑΝΙΔΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΔΗΝΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Ομιλία του Υπουργού Εσωτερικών Χάρη Καστανίδη κατά τη συζήτηση στη Βουλή για την Παγκόσμια Ημέρα της Δημοκρατίας
Αθήνα, 15.9.2011
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΣΤΑΝΙΔΗΣ (Υπουργός Εσωτερικών): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Δημοκρατία όπως την εμπνεύστηκαν οι αρχαίες ελληνικές πόλεις και κυρίως η Αθήνα είναι το καλύτερο πολίτευμα που η ανθρώπινη διάνοια εφηύρε και εφάρμοσε στο ρου της παγκόσμιας ιστορίας.
Η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών να ορίσει τη 15η Σεπτεμβρίου ως ημέρα τιμής της Δημοκρατίας είναι μια καλή αφορμή κυρίως για να υπενθυμίσουμε σε αυτούς που απολαμβάνουν τα ευεργετήματά της, ποιες είναι οι υποχρεώσεις τους και να σκεφτούμε, πώς μπορούμε να βοηθήσουμε αυτούς που τη στερούνται.
Για να αναλάβουμε, όμως, όλοι μας τις υποχρεώσεις που μας αναλογούν έναντι της Δημοκρατίας οφείλω να υπενθυμίσω ορισμένες βασικές αρχές της λειτουργίας της:
Πρώτον, η Δημοκρατία πάντοτε στηρίζεται στην αρχή της πλειοψηφίας. Στην αρχή δηλαδή, ότι η πλειοψηφία επιβάλλει τη θέλησή της και η μειοψηφία κρίνει μεν, συντάσσεται δε και σέβεται την άποψη της πλειοψηφίας.
Αυτό οφείλω να το υπενθυμίσω, κύριε Πρόεδρε, γιατί στα σύγχρονα δημοκρατικά καθεστώτα, όπως και στον τόπο μας, ισχυρές κοινωνικές μειοψηφίες, πολλές δε από αυτές με δυνατότητα στρατηγικού εκβιασμού, επιχειρούν κατά παράβαση του πρώτου αυτού κανόνα να επιβάλουν τη θέλησή τους στην πλειοψηφία, καταργώντας έτσι ουσιαστικά τους δημοκρατικούς θεσμούς στην πράξη.
Δεύτερον, η Δημοκρατία είναι αντιπροσωπευτική. Εάν μεν ίσχυε στις ολιγοπληθείς αρχαίες ελληνικές πόλεις η άμεση Δημοκρατία, στα σύγχρονα πολυάνθρωπα σύνολα δεν μπορεί παρά η Δημοκρατία να αρθρώνεται σε αντιπροσωπευτικούς θεσμούς. Η Δημοκρατία είναι λοιπόν, αντιπροσωπευτική. Αυτό σημαίνει ότι οφείλουμε όλοι μας απόλυτο σεβασμό στους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς και τους αντιπροσώπους κάθε έθνους. Χωρίς αυτούς δεν μπορεί να νοηθεί η εφαρμογή στην πράξη του δημοκρατικού καθεστώτος. Άρα, όλοι οφείλουν να σέβονται, να μην υπονομεύουν, να μην υποτιμούν, να μην απαξιώνουν, αλλά αντιθέτως να τιμούν –όπως άλλωστε πρώτα απ’ όλους οι αντιπρόσωποι του έθνους οφείλουν να τιμούν– το λειτούργημά τους.
Τρίτον, η Δημοκρατία για να έχει βάθος, για να εμπλουτίζεται διαχρονικά, για να έχει πληρέστερο περιεχόμενο υπέρ του πολίτη πρέπει να είναι και συμμετοχική, δεν αρκεί να είναι μόνο αντιπροσωπευτική.
Δεν αρκεί κάθε λαός να ψηφίζει στα όρια, στον τεταγμένο χρόνο που κάθε Σύνταγμα προβλέπει. Οφείλουμε να αναδείξουμε τη συμμετοχή του λαϊκού παράγοντα σε κρίσιμο παράγοντα στη λήψη των πολιτικών αποφάσεων, πέραν των εκλογικών αναμετρήσεων. Γιατί έχει συμβεί στις μέρες μας μη θεσμικά κέντρα, κέντρα οικονομικής ισχύος, διεθνή κέντρα επιρροής, με πρώτες τις περίφημες ανώνυμες αγορές, να υπονομεύουν τη δυνατότητα του λαϊκού παράγοντα να επηρεάζει αποφασιστικά τις πολιτικές εξελίξεις και την τύχη του. Άρα, αποκτά ιδιαίτερη σημασία σήμερα να σκεφθούμε ότι για να δώσουμε βάθος στη Δημοκρατία, πρέπει να την καταστήσουμε συμμετοχική, με θεσμούς όπως είναι τα δημοψηφίσματα.
Τέταρτον, κύριε Πρόεδρε, η Δημοκρατία είναι το πιο συνθετικό πολίτευμα. Ενσωματώνει σε μία συνισταμένη όλες τις συνιστώσες, όλες τις διαφορετικές ιδεολογικές αποχρώσεις. Ενσωματώνει σε μία συνισταμένη όλες τις κοινωνικές αντιθέσεις και αυτές τις συνθέτει σε μια αρχή, στην αρχή της υπεράσπισης του δημοσίου συμφέροντος. Άρα, κανένας, προκειμένου για την ορθή λειτουργία της Δημοκρατίας, δεν μπορεί να αγνοεί ότι το δημοκρατικό πολίτευμα λειτουργεί στο όνομα του δημοσίου συμφέροντος και όχι επιμέρους οικονομικών, κοινωνικών ή άλλων σκοπών.
Κλείνω, κύριε Πρόεδρε, με μια χρήσιμη υπενθύμιση για όσους δεν θυμούνται και κυρίως για τις νεώτερες γενιές. Η Δημοκρατία στον κόσμο και ιδιαίτερα στον τόπο μας δεν ήταν κάτι που εστάλη ως δώρο από τον ουρανό, αλλά κατακτήθηκε με πολλές θυσίες και αγώνες. Όταν, λοιπόν, κάποιοι ξέφρενοι αμνήμονες συγκεντρώνονται στις πλατείες της χώρας και φωνάζουν ότι η χούντα δεν έπεσε το ’74, ότι συνεχίζεται και πρέπει να την ρίξουμε τώρα, προφανώς οφείλουν να σκεφθούν τις τέσσερις αρχές που προηγουμένως ανέπτυξα. Οφείλουν να σκεφθούν ότι προσβάλλουν όσους έδωσαν μάχη και μάλιστα αιματηρή για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Πιθανολογώ ότι αυτό το κάνουν, επειδή, μεταξύ άλλων, ποτέ οι οικογένειές τους δεν υπέστησαν οποιαδήποτε θυσία για τη Δημοκρατία που σήμερα τους ευλογεί και τους ευεργετεί.
Ευχαριστώ πολύ.
