Η συνέντευξη του Υπουργού Εσωτερικών κ. Τάκη Θεοδωρικάκου στο “Πρώτο Θέμα”
Περάσατε από τη Βουλή το νόμο για την ψήφο των Αποδήμων, καταγράφοντας ρεκόρ ψήφων, αλλά χρειάστηκε για να το πετύχετε να κάνετε αρκετές υποχωρήσεις. Άξιζε τον κόπο;
Η 11η Δεκεμβρίου καταγράφεται ως ημέρα ιστορική στα χρονικά του κοινοβουλίου και της δημοκρατίας μας. Με 288 «ναι», ομόφωνα στην πραγματικότητα, οι βουλευτές ψήφισαν το σχέδιο νόμου για τη διευκόλυνση της ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού.
Είναι μια μεγάλη επιτυχία, για τη δημοκρατία, για την Ελλάδα, για το πολιτικό σύστημα. Γιατί επιλύσαμε μια εκκρεμότητα μισού αιώνα για ένα αυτονόητο δημοκρατικό δικαίωμα των Ελλήνων του εξωτερικού. Όχι απλώς άξιζε τον κόπο λοιπόν να γίνουν οι αναγκαίοι συμβιβασμοί αλλά ήταν απαραίτητη προϋπόθεση γιατί χρειάζονταν 200 ψήφοι για να υπάρξει αυτός ο νόμος, διαφορετικά δεν είχε κανένα νόημα. Αν υπήρχε απλή πλειοψηφία σε αυτόν τον νόμο δεν θα είχε κανένα νόημα. Δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει και να εφαρμοστεί. Ο συμβιβασμός που πετύχαμε είναι προωθητικός. Έχει ένα πολύ μεγάλο πλεονέκτημα. Τα νέα παιδιά έως 30 ετών σχεδόν απροϋπόθετα, εφόσον κάνουν αίτηση και ενταχθούν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του εξωτερικού θα μπορούν να ψηφίζουν από τη χώρα την οποία βρίσκονται. Άρα η Ελλάδα αγκαλιάζει τη γενιά του brain drain. Δείχνει ΄τα νέα παιδιά ότι τους υπολογίζει. Υπολογίζει την άποψη, την κρίση, τη γνώμη τους και τους θεωρεί μέρος του βασικού κορμού της πατρίδας και με μία λέξη: Η Ελλάδα του αύριο χωρίς αυτή τη γενιά δεν υπάρχει.
Ναι, αλλά είναι δυνατόν στην ψηφιακή εποχή μας να μη μπορούν να ψηφίσουν οι Έλληνες, εντός ή εκτός Ελλάδος, να ψηφίζουν εξ αποστάσεως
Είχαμε να διαλέξουμε ανάμεσα στο να μη ψηφίζουν καθόλου οι Έλληνες που ζουν στο εξωτερικό ή να ψηφίζουν με τον τρόπο που τελικά καταλήξαμε με αυτό το νομοσχέδιο.
Σε θέματα που έχουν άμεσο εθνικό χαρακτήρα, η συναίνεση οι συγκλίσεις και η εύρεση κοινού τόπου ανάμεσα στα κόμματα, αποτελεί πράξη εθνικής ευθύνης. Και είναι επιβεβλημένη. Στην προκειμένη περίπτωση, επρόκειτο για εθνικό ζήτημα και αυτονόητο δημοκρατικό δικαίωμα . Επομένως υπήρχαν διπλοί λόγοι για να υπάρξει αυτή η συναίνεση.
Μπορεί αυτή η συναίνεση να επαναληφθεί και σε άλλα ζητήματα;
Κατ’ αρχήν είναι χρήσιμο να πετυχαίνει μέσα από έναν δημοκρατικό, ουσιαστικό διάλογο, να δημιουργούνται ευρύτερες πολιτικές συγκλίσεις και συναινέσεις. Ωστόσο δεν έχουμε αυταπάτες. Τα κόμματα έχουν διαφορετικές ιδεολογικές, αξιακές και πολιτικές αναφορές και αφετηρίες και η πολιτική αντιπαράθεση είναι οξυγόνο μέσα στη δημοκρατία, αρκεί να γίνεται ουσιαστικά, όχι προσχηματικά, να γίνεται με λογική και με επιχειρήματα. Τονίζω όμως ότι στα εθνικά ζητήματα είναι απολύτως απαραίτητη η διαμόρφωση συναινέσεων και εθνικής στρατηγικής.
Τι έπαιξε ρόλο ώστε να μπορέσουν να συμφωνήσουν κόμματα από τόσο διαφορετικές ιδεολογικές και πολιτικές ταυτότητες;
Κρίσιμος παράγοντας στις συζητήσεις που έγιναν ήταν και η αξιοπιστία μεταξύ των συνομιλητών, η ειλικρίνεια στις τοποθετήσεις και η πραγματική διάθεση να βρεθεί κοινός τόπος και να υπάρξουν οι αναγκαίοι συμβιβασμοί που θα οδηγήσουν σε λύση. Πάντα βέβαια παίζουν ρόλο και οι προσωπικές σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους οι οποίες μπορεί είτε να διευκολύνουν είτε να επιδεινώσουν τέτοιου είδους προσπάθειες.
Πόσους αφορά αυτός ο νόμος;
Ο νόμος που ψηφίσθηκε αφορά εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες πολίτες του εξωτερικού. Σημασία έχει πόσοι θα κάνουν αίτηση να συμπεριληφθούν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους των κατοίκων του εξωτερικού. Μεγάλο πλεονέκτημα της λύσης που δόθηκε είναι ότι αφορά στο σύνολό της τη γενιά του brain drain. Των νέων ανθρώπων που έφυγαν από την Ελλάδα στα πολύ δύσκολα χρόνια της κρίσης, αναζητώντας στο εξωτερικό την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Για αυτούς είναι χωρίς προϋποθέσεις να ψηφίζουν από το εξωτερικό, αφού αρκεί να δείξουν ότι οι γονείς τους είναι Έλληνες φορολογούμενοι.
Ποια διαδικασία θα ακολουθηθεί από εδώ και πέρα;
Με την έλευση του νέου έτους το Υπουργείο Εσωτερικών θα προχωρήσει σε μεγάλη διαδικτυακή καμπάνια προκειμένου τα μηνύματά μας να φτάσουν σε όλους τους Έλληνες και τις Ελληνίδες, παντού, σε όλα τα κράτη που βρίσκονται. Να ενημερωθούν για το ποιες είναι οι ρυθμίσεις του νόμου που ψηφίσθηκε και να τους εντείνουμε το ενδιαφέρον για τη συμμετοχή τους στις εκλογικές διαδικασίες που θα υπάρξουν στο μέλλον στην πατρίδα μας.
Αλλάζει τα πολιτικά δεδομένα η επιτυχία της ψήφισης του λεγόμενου πλέον «Νόμου Θεοδωρικάκου», για την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού;
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η ψήφιση του νόμου από το σύνολο σχεδόν του ελληνικού κοινοβουλίου θα έχει και άλλου είδους πολιτικές επιπτώσεις. Μέσα σε μια περίοδο που η αξιωματική αντιπολίτευση αναζητά τη στρατηγική και το βηματισμό της για το πώς πρέπει να σταθεί απέναντι στην κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, η ρητορική της για το αστυνομικό και αυταρχικό κράτος της δεξιάς, αποδεικνύεται αναποτελεσματική και παρωχημένη. Γιατί η κυβέρνηση επέτυχε σε ένα τόσο σπουδαίο θέμα να βρεθεί στο κέντρο των εξελίξεων και να πρωταγωνιστήσει μέσα από συμβιβασμούς σε συγκλίσεις και συναινέσεις. Πράγμα που έρχεται σε κατάφωρη αντίθεση με την κριτική που δέχεται από την αξιωματική αντιπολίτευση ότι είναι μια αυταρχική δεξιά του παρελθόντος.
Σας κατηγόρησε ο ΣΥΡΙΖΑ ότι καταργήσατε τον ΦΙΛΟΔΗΜΟ. Τι απαντάτε;
Η πραγματικότητα είναι ότι αυτό το πρόγραμμα έργων, περιλάμβανε έργα με τις υπογραφές των υπουργών του ΣΥΡΙΖΑ ύψους 1,3 δις ευρώ ενώ είχαν διασφαλισμένους πόρους μόλις 134 εκατ. ευρώ. Μόλις το 10% του προϋπολογισμού των έργων που προέρχονταν από δανεισμό της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Αυτά τα έργα κινδύνευαν να τιναχθούν στον αέρα αφού δεν είχαν διασφαλισμένη χρηματοδότηση. Όταν το συνειδητοποιήσαμε ξεκινήσαμε έναν κύκλο επαφών και συνεργασίας με τους εκπροσώπους της ΕΤΕπ και εδώ και λίγες μέρες του ΤΠΔ, προκειμένου να διασφαλίσουμε τη χρηματοδότηση. Το υπουργείο Εσωτερικών, ετοιμάζεται στις αρχές του καινούργιου χρόνου, να παρουσιάσει ένα πραγματικό πρόγραμμα έργων με πραγματικούς πόρους, πραγματικά χρήματα, που θα ικανοποιεί πραγματικές ανάγκες.
Και με τα παλιά έργα τι θα γίνει;
Σε αυτό το πρόγραμμα στοχεύουμε να εντάξουμε όλα τα έργα που είχαν προγραμματισθεί, γιατί ο στόχος μας δεν είναι μια πελατειακή αντιμετώπιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά μια ουσιαστική ενίσχυση και αναβάθμισής της με σοβαρό και υπεύθυνο τρόπο.
Έχετε μιλήσει και για νόμο για την Αυτοδιοίκηση…
Βεβαίως. Μέσα στο πρώτο τετράμηνο συνεχίζονται οι μεταρρυθμιστικές μας παρεμβάσεις με νομοσχέδιο που θα ξεκαθαρίζει τις αρμοδιότητες μεταξύ δήμων, περιφερειών και κεντρικού κράτους, υπέρ της Αυτοδιοίκησης, την οποία αναφανδόν υποστηρίζουμε και στην οποία θα μεταφερθούν και πόροι και περαιτέρω αρμοδιότητες και προσωπικό. Άλλωστε έχουμε ήδη ξεκινήσει τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο χώρο της Αυτοδιοίκησης αφού διασφαλίσαμε την κυβερνησιμότητά της και της δώσαμε τη δυνατότητα να υλοποιεί μια σειρά συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, όπως είναι στην καθαριότητα, στον ηλεκτροφωτισμό και στο πράσινο.
Θα διατηρήσετε τη σχέση 1:1 στις προσλήψεις στον δημόσιο τομέα;
Ναι θα τη διατηρήσουμε, όπως διατηρήσαμε τον προγραμματισμό των προσλήψεων της προηγούμενης κυβέρνησης, γιατί πιστεύουμε ότι το κράτος πρέπει να έχει συνέχεια. Εξήγησα ότι τη διετία 2018- 2019 έφυγαν ή φεύγουν από το δημόσιο 20.300 εργαζόμενοι και ήταν ήδη προγραμματισμένες και προγραμματίσθηκαν κι από εμάς 19.700 προσλήψεις για την περίοδο 2019-2020. Έχουμε επιτύχει να εξαιρούνται από τη σχέση 1:1 οι προσλήψεις που αφορούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση με βάση τα ανταποδοτικά έσοδα, οι 2.900 προσλήψεις του σημαντικότατου προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι», οι 4.500 προσλήψεις στο χώρο της Ειδικής Αγωγής καθώς και ένας σημαντικός αριθμός προσλήψεων που θα πραγματοποιηθεί για εκπαιδευτικούς από το υπουργείο Παιδείας και όσες χρειαστούν για την κάλυψη αναγκών στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος. Η κυβέρνηση προχωρά τις μεταρρυθμίσεις που αφορούν την αποτελεσματική δημόσια διοίκηση όπου εναρμονίζεται ο οικονομικός κύκλος της χώρας με τον κύκλο της κινητικότητας και τον κύκλο των προσλήψεων του δημοσίου.
Μπορεί να επιτευχθεί συναίνεση σε ό,τι αφορά το εκλογικό σύστημα;
Αναμφίβολα η επίτευξη συναινέσεων στο εκλογικό σύστημα είναι πολύ πιο δύσκολη υπόθεση. Ο μόνος που έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων είναι ο πρωθυπουργός. Η συζήτηση θα διεξαχθεί μέσα στο 2020.
Πώς πρέπει να σταθεί η Ελλάδα απέναντι στις προκλήσεις της Τουρκίας;
Οι προκλήσεις της γειτονικής Τουρκίας εντάσσονται στο πλαίσιο της στρατηγικής της στόχευσης που αφορά το Αιγαίο. Είναι απολύτως οργανωμένες, προκλητικές, παράνομες, ενάντια στις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και αμφισβητούν τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Μπροστά σε αυτήν την κατάσταση, οφείλουμε να έχουμε τη δική μας εθνική στρατηγική. Οφείλουμε να αφαιρέσουμε από το πεδίο της δημόσιας πολιτικής αντιπαράθεσης ό,τι έχει σχέση με τα εθνικά ζητήματα. Η περίοδος είναι πολύ σοβαρή και απαιτείται απόλυτη εθνική ενότητα, ομοψυχία και επομένως υπευθυνότητα από τις πολιτικές ηγεσίες. Γι’ αυτό το λόγο δεν χρειάζονται κομματικού χαρακτήρα αντιπαραθέσεις πάνω στο μείζον αυτό θέμα. Οι Έλληνες πρέπει να είμαστε απολύτως ενωμένοι.
Για σας ποια χαρακτηριστικά θα πρέπει να έχει ένας ή μία ιδανικός υποψήφιος για το ύπατο αξίωμα;
Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ένα πρόσωπο που οφείλει να εκπέμπει κύρος, αντίστοιχο με αυτού του θεσμού που υπηρετεί. Και να συμβολίζει την ενότητα των Ελλήνων. Ο μόνος που έχει την ευθύνη αυτής της επιλογής είναι ο πρωθυπουργός.
Πρέπει να είναι πολιτικό πρόσωπο;
Μα είναι δυνατόν; Όποιος και να είναι Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πολιτικός θα είναι. Εκ των πραγμάτων το πρόσωπο που θα υπηρετήσει αυτόν τον θεσμό είναι πλέον πολιτικό. Σε κάθε περίπτωση.
Πώς αποτιμάτε την 5μηνη πορεία σας στο υπουργείο Εσωτερικών;
Συνολικά θα ήθελα να σας πω ότι το Υπουργείο Εσωτερικών πρωταγωνιστεί στις οργανωμένες προσπάθειες για μεταρρυθμίσεις, συναινέσεις και καινοτομίες. Το αποδείξαμε με τη μεγάλη θεσμική τομή της ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού. Το αποδείξαμε με τη μεγάλη προσπάθεια να πετύχουμε συναινέσεις. Το αποδεικνύουμε με τις μεταρρυθμίσεις και τις καινοτομίες που υλοποιούμε στο χώρο της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, όπως είναι οι σοβαρές αλλαγές στο πλαίσιο της αυτοδιοίκησης που ήδη κάναμε πράξη και η πιλοτική πρωτοβουλία μας στον τομέα της ανταποδοτικής ανακύκλωσης που φιλοδοξούμε να συμβάλλει σε μια αποτελεσματική στρατηγική διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Γιατί είναι προτεραιότητα της κυβέρνησης να λύσει το πρόβλημα των απορριμμάτων μέσα σε αυτήν την τετραετία.