Τι ισχύει για τη διενέργεια και πληρωμή δαπανών κατ’ εφαρμογή του άρθρου 160 του ν.3463/2006 (ΚΔΚ);
Προς αποφυγή ερμηνευτικών ζητημάτων των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 160 του ν.3463/2006 (ΚΔΚ), τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε εσφαλμένη εφαρμογή αυτών, θέτουμε υπόψη σας τα ακόλουθα:
Σύμφωνα με τις ως άνω διατάξεις, ώσπου να αρχίσει να ισχύει ο νέος προϋπολογισμός και έως το τέλος Μαρτίου του επόμενου οικονομικού έτους, ισχύει ο προϋπολογισμός του έτους που έχει λήξει, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης, για την είσπραξη κάθε είδους εσόδου και για τη διενέργεια και την πληρωμή των προβλεπόμενων από τις διατάξεις δαπανών.
Κατά την έννοια των προαναφερθέντων, εφόσον δεν υπάρχει επικυρωμένος προϋπολογισμός, (ανεξαρτήτως του σταδίου στο οποίο βρίσκεται η διαδικασία, ήτοι κατάρτιση, ψήφιση, έλεγχος νομιμότητας από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση) και μόνο έως το τέλος Μαρτίου, θεωρούμε ότι υφίσταται πλασματικά επικυρωμένος προϋπολογισμός του νέου έτους και η διενέργεια των προβλεπόμενων, από τις ως άνω διατάξεις, δαπανών γίνεται σε βάρος των εγγραμμένων πιστώσεων των ΚΑΕ αυτού. Με τις εν λόγω διατάξεις, ο νομοθέτης επιθυμεί τη δημιουργία ενός πλαισίου διασφάλισης της απρόσκοπτης λειτουργίας του δήμου και της δυνατότητας του να παρέχει αναγκαίες υπηρεσίες σε περιπτώσεις όπου για εξαιρετικό λόγο καταστεί αδύνατη η τήρηση των τιθέμενων από τις σχετικές διατάξεις προθεσμιών.
Προς εκπλήρωση αυτού του σκοπού, μόνη και αναγκαία συνθήκη για την διενέργεια των προβλεπόμενων από τις οικείες διατάξεις δαπανών αποτελεί η ύπαρξη αντίστοιχων εγγεγραμμένων πιστώσεων στους οικείους ΚΑΕ του προϋπολογισμού του οικονομικού έτους που έληξε. Υπενθυμίζουμε ότι, με τις διατάξεις του άρθρου 38 του ν.5056/2023 (Α΄163), προστέθηκε στην παρ. 1 του άρθρου 160 του ν.3463/2006 περίπτωση γ με τη συμπερίληψη στις εν λόγω διατάξεις και της διενέργειας και πληρωμής «Των δαπανών που γίνονται για την άσκηση των αρμοδιοτήτων νομικών προσώπων που έχουν λυθεί ή καταργηθεί» και άρα λαμβάνεται υπόψη και ο προϋπολογισμός του κατηγηρθέντος νομικού προσώπου.
Το δε ύψος των πιστώσεων του αρχικού προϋπολογισμού του οικονομικού έτους που έληξε, αλλά και το πώς αυτές είχαν διαμορφωθεί την 31.12, εάν είχαν αναλωθεί εντός του έτους αυτού ή/και εάν υπάρχει υπόλοιπο κατά τη λήξη του, δεν αποτελούν ζητούμενο και προϋπόθεση ενεργοποίησης των σχετικών διατάξεων και δεν εξετάζονται, καθώς αυτό ουσιαστικά καταλύει το πνεύμα και τον σκοπό αυτών. Η ύπαρξη τέτοιου είδους περιορισμών θα δημιουργούσε ζητήματα στην οικονομική λειτουργία του δήμου και την τήρηση των δημοσιολογιστικών διατάξεων, σε όλες εκείνες τις περιπτώσεις που τυχόν νέα δεδομένα επιβάλλουν τη διενέργεια και πληρωμή όλων των προβλεπόμενων από τις διατάξεις δαπανών, το ύψος των οποίων υπερβαίνει τις εγγεγραμμένες πιστώσεις του προϋπολογισμού του προηγούμενου έτους. Εξάλλου, στην περίπτωση που ο νομοθέτης επιθυμούσε να εισάγει τέτοιου είδους περιορισμούς για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων θα το προέβλεπε ρητά.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα αναφέρονται οι δαπάνες των τακτικών αποδοχών αλλά και των δαπανών πάγιου χαρακτήρα (λ.χ. ηλεκτρική ενέργεια), οι οποίες αναλαμβάνονται για ολόκληρο το ποσό των εγγεγραμμένων πιστώσεων αμέσως μετά την έναρξη του οικονομικού έτους και οι οποίες για το έτος 2024 ξεπερνούν σαφέστατα το ύψος των αντίστοιχων πιστώσεων έτους 2023 λόγω της αναπροσαρμογής τους. Πόσω μάλλον όταν δαπάνες όπως οι προαναφερθείσες μπορούν να διενεργούνται και να πληρώνονται ακόμα και μετά το πέρας του τριμήνου και χωρίς την ύπαρξη ψηφισμένου/επικυρωμένου προϋπολογισμού (παρ. 2 άρθρου 160 ΚΔΚ).
Καθίσταται σαφές ότι, στην περίπτωση που ίσχυε ένας τέτοιος περιορισμός, ζητήματα θα δημιουργούνταν και ως προς την είσπραξη των εσόδων που ξεπερνούν τα εγγεγραμμένα στους οικείους ΚΑΕ έσοδα του προϋπολογισμού του έτους που έληξε, με αποτέλεσμα την αδυναμία είσπραξης αυτών.
Επιπρόσθετα, προς αποφυγή συσσώρευσης αδικαιολόγητων ληξιπρόθεσμων οφειλών και των συνεπειών που αυτό επιφέρει στην οικονομική βιωσιμότητα του δήμου μεταξύ άλλων, υπενθυμίζονται τα οριζόμενα της υπ’ αριθμ. 487/2020 (ΑΔΑ:Ψ5Ε546ΜΤΛ6-ΒΑ0) Εγκυκλίου της Υπηρεσίας μας. Ειδικότερα, υπενθυμίζεται ότι, οφειλές του έτους που έληξε (έτος 2023), οι οποίες δεν πληρώθηκαν και ως εκ τούτου καθίστανται οφειλές ΠΟΕ στο έτος 2024, δύνανται να αναληφθούν και να ενταλματοποιηθούν στον ΚΑ όπου αυτές είναι εγγεγραμμένες χωρίς να απαιτείται μεταφορά αυτών στον ΚΑ 81 «ΠΛΗΡΩΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ (Π.Ο.Ε.)» καθώς έως το τέλος Μαρτίου ισχύει ο προϋπολογισμός του έτους που έχει λήξει.
Αυτό ισχύει κατά βάση στις περιπτώσεις όπου ο δήμος εκτίμησε ότι δεν θα πρωτοκολλούνταν στις υπηρεσίες του τιμολόγιο έτους 2023 που θα έμενε ανεξόφλητο και θα έπρεπε να μεταφερθεί ως ΠΟΕ στην επόμενη χρήση, αλλά εμφάνισε τη δαπάνη σε ΚΑΕ χρήσης ως συνεχιζόμενη και ο ψηφισμένος κατ’ αυτόν τον τρόπο προϋπολογισμός του δήμου δεν έχει ακόμα επικυρωθεί από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση. Εάν ο προϋπολογισμός βρίσκεται ακόμα σε στάδιο κατάρτισης, υπάρχει και η δυνατότητα στον πλασματικό προϋπολογισμό με τον οποίο ο δήμος λειτουργεί (και από τον οποίο πληρώνεται λ.χ. η μισθοδοσία του υπηρετούντος προσωπικού), τα σχετικά ποσά να εμφανίζονται απευθείας σε ΚΑΕ 81.
Τέλος, όπως έχουμε επανειλημμένα επισημάνει ζητούμενο εκ του ανωτέρω κανονιστικού πλαισίου είναι, σε κάθε περίπτωση η εκπλήρωση της υποχρέωσης κάθε δήμου να καταρτίσει και να διαθέτει επικυρωμένο προϋπολογισμό εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών, καθώς τούτο αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ομαλή λειτουργία του και σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει αυτό να εκλαμβάνεται ως «παράταση» των προθεσμιών του άρθρου 77 του ν.4172/2013 (Α΄167).
