ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ

Οι δαπάνες του ΚΑΕ 6726 «Εισφορά υπέρ ΦΟΔΣΑ», δύνανται να κατανέμονται όχι μόνο στην Υπηρεσία 00 «Γενικές Υπηρεσίες», όπως εκ παραδρομής αποτυπώθηκε στο Παράρτημα 1Β της υπ’ αριθμ. 63726/28.07.2023 (Β΄4795) κυα παροχής οδηγιών για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των δήμων οικονομικού έτους 2024, αλλά και στις λοιπές υπηρεσίες. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να μην συνυπολογίζονται οι εν λόγω δαπάνες στην υπηρεσία που αυτές αφορούν.

Οι δαπάνες των ΚΑΕ 6729 «Λοιπές υποχρεωτικές εισφορές» και 6739 «Λοιπές προαιρετικές πληρωμές για μεταβιβάσεις εισοδημάτων σε τρίτους», για τους οποίους εκ παραδρομής δεν αποτυπωθήκαν οι υπηρεσίες στις οποίες κατανέμονται στο προαναφερόμενο Παράρτημα 1Β της ως άνω κυα, δύνανται να κατανέμονται σε όλες τις υπηρεσίες κατά περίπτωση.

Στο πεδίο εφαρμογής των κατ’ έτος εκδοθεισών κυα παροχής οδηγιών για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των δήμων εμπίπτουν επίσης τα ιδρύματα και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου των δήμων, συμπεριλαμβανομένων των συνδέσμων. Ως εκ τούτου, τα προβλεπόμενα της παρ. Β.3.1. της υπ’ αριθμ. 63726/28.07.2023 (Β΄4795) κυα, ισχύουν και για τους συνδέσμους και τους ΦΟΔΣΑ.

Δεδομένου ότι στην ως άνω κυα προβλέπεται η δημιουργία νέου ΚΑΕ 0528 με τίτλο «Έσοδα ΦΟΔΣΑ και λοιπών συνδέσμων από εισφορές» και παρότι η παράγραφος Β.3.1. αναφέρεται στην περίπτωση που έχει ληφθεί απόφαση αύξησης των τελών και δικαιωμάτων των κατηγοριών 03 ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΑ ΤΕΛΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ» και 04 «ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΛΟΙΠΑ ΤΕΛΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ», νοείται ότι στην περίπτωση συνδέσμου και ΦΟΔΣΑ εφόσον έχει ληφθεί απόφαση αύξησης των εισφορών της κατηγορίας 05 «ΦΟΡΟΙ ΚΑΙ ΕΙΣΦΟΡΕΣ», οι ως άνω οδηγίες τυγχάνουν αναλογικής εφαρμογής.

Σύμφωνα με την περ.8 του άρθρου 4 της υπ’ αριθμ. 63726/28.07.2023 (Β΄4795) κ.υ.α., δαπάνες που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στον προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2024, κατανέμονται στην Υπηρεσία 55 που δημιουργείται για τον σκοπό αυτό.

Δεδομένου ότι, η παρακολούθηση σε διακριτούς κωδικούς σε επίπεδο υπηρεσίας των σχετικών δαπανών έχει σκοπό την άντληση του συνόλου της οικονομικής πληροφορίας από το Υπουργείο μας και προς επίτευξη αυτού, δαπάνες/υποχρεώσεις που αφορούν σε έργα/δράσεις χρηματοδοτούμενα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τα οποία βαρύνουν πέραν του τρέχοντος (2023) και επόμενα οικονομικά έτη (συνεχιζόμενα), θα κατανεμηθούν/μεταφερθούν στον προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2024 στη νέα Υπηρεσία 55.

Δεδομένου ότι από τις ως άνω διατάξεις του ν.5056/2023 (Α΄163) προβλέπεται η αυτοδίκαιη κατάργηση των νομικών προσώπων την 31η.12.2023 και η άσκηση των σχετικών αρμοδιοτήτων από τον οικείο δήμο την 1η.1.2024, κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού έτους 2024, οι στήλες των εκτιμήσεων θα συμπληρωθούν με τα εκτιμώμενα ποσά εισπράξεων και πληρωμών του δήμου για την 31.12.2023, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται σε αυτά τα σχετικά στοιχεία/ποσά των νομικών προσώπων, καθώς κατά την ως άνω ημερομηνία αυτά υφίστανται και δεν έχουν ακόμη καταργηθεί. Οι εκτιμήσεις αυτές, δηλαδή εισπράξεις και πληρωμές αν και δεν αποτυπώνονται στις σχετικές στήλες 31.12.2023 θα πρέπει να ληφθούν υπόψη, ώστε να συμπληρωθούν σωστά οι λοιπές στήλες του προϋπολογισμού 2024

Οι πιστώσεις που εγγράφονται στον προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2024, αποκλειστικά και μόνο από τους Δήμους που δεν συμπεριλαμβάνονται στις παραπάνω αποφάσεις κατανομής, και αφορούν στην κάλυψη δαπάνης για τη σίτιση μαθητών μουσικών και καλλιτεχνικών γυμνασίων και λυκείων, υπολογίζονται στο ύψος των ποσών που αποδόθηκαν σε αυτούς με τις σχετικές αποφάσεις της τελευταίας σχολικής χρονιάς, κατά την οποία ήταν/εμφανιζόταν δικαιούχοι.

Τόσο η εισφορά υπέρ ΦοΔΣΑ, όσο και η εισφορά υπέρ συνδέσμων που ασκούν αρμοδιότητες διαχείρισης απορριμμάτων χωρίς όμως να λειτουργούν με τη μορφή ΦοΔΣΑ, εγγράφονται στον ΚΑ 6726 «Εισφορά υπέρ ΦοΔΣΑ»

Προς αποφυγή ερμηνευτικών ζητημάτων των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 160 του ν.3463/2006 (ΚΔΚ), τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε εσφαλμένη εφαρμογή αυτών, θέτουμε υπόψη σας τα ακόλουθα:

Σύμφωνα με τις ως άνω διατάξεις, ώσπου να αρχίσει να ισχύει ο νέος προϋπολογισμός και έως το τέλος Μαρτίου του επόμενου οικονομικού έτους, ισχύει ο προϋπολογισμός του έτους που έχει λήξει, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης, για την είσπραξη κάθε είδους εσόδου και για τη διενέργεια και την πληρωμή των προβλεπόμενων από τις διατάξεις δαπανών.

Κατά την έννοια των προαναφερθέντων, εφόσον δεν υπάρχει επικυρωμένος προϋπολογισμός, (ανεξαρτήτως του σταδίου στο οποίο βρίσκεται η διαδικασία, ήτοι κατάρτιση, ψήφιση, έλεγχος νομιμότητας από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση) και μόνο έως το τέλος Μαρτίου, θεωρούμε ότι υφίσταται πλασματικά επικυρωμένος προϋπολογισμός του νέου έτους και η διενέργεια των προβλεπόμενων, από τις ως άνω διατάξεις, δαπανών γίνεται σε βάρος των εγγραμμένων πιστώσεων των ΚΑΕ αυτού. Με τις εν λόγω διατάξεις, ο νομοθέτης επιθυμεί τη δημιουργία ενός πλαισίου διασφάλισης της απρόσκοπτης λειτουργίας του δήμου και της δυνατότητας του να παρέχει αναγκαίες υπηρεσίες σε περιπτώσεις όπου για εξαιρετικό λόγο καταστεί αδύνατη η τήρηση των τιθέμενων από τις σχετικές διατάξεις προθεσμιών.

Προς εκπλήρωση αυτού του σκοπού, μόνη και αναγκαία συνθήκη για την διενέργεια των προβλεπόμενων από τις οικείες διατάξεις δαπανών αποτελεί η ύπαρξη αντίστοιχων εγγεγραμμένων πιστώσεων στους οικείους ΚΑΕ του προϋπολογισμού του οικονομικού έτους που έληξε. Υπενθυμίζουμε ότι, με τις διατάξεις του άρθρου 38 του ν.5056/2023 (Α΄163), προστέθηκε στην παρ. 1 του άρθρου 160 του ν.3463/2006 περίπτωση γ με τη συμπερίληψη στις εν λόγω διατάξεις και της διενέργειας και πληρωμής «Των δαπανών που γίνονται για την άσκηση των αρμοδιοτήτων νομικών προσώπων που έχουν λυθεί ή καταργηθεί» και άρα λαμβάνεται υπόψη και ο προϋπολογισμός του κατηγηρθέντος νομικού προσώπου.

Το δε ύψος των πιστώσεων του αρχικού προϋπολογισμού του οικονομικού έτους που έληξε, αλλά και το πώς αυτές είχαν διαμορφωθεί την 31.12, εάν είχαν αναλωθεί εντός του έτους αυτού ή/και εάν υπάρχει υπόλοιπο κατά τη λήξη του, δεν αποτελούν ζητούμενο και προϋπόθεση ενεργοποίησης των σχετικών διατάξεων και δεν εξετάζονται, καθώς αυτό ουσιαστικά καταλύει το πνεύμα και τον σκοπό αυτών. Η ύπαρξη τέτοιου είδους περιορισμών θα δημιουργούσε ζητήματα στην οικονομική λειτουργία του δήμου και την τήρηση των δημοσιολογιστικών διατάξεων, σε όλες εκείνες τις περιπτώσεις που τυχόν νέα δεδομένα επιβάλλουν τη διενέργεια και πληρωμή όλων των προβλεπόμενων από τις διατάξεις δαπανών, το ύψος των οποίων υπερβαίνει τις εγγεγραμμένες πιστώσεις του προϋπολογισμού του προηγούμενου έτους. Εξάλλου, στην περίπτωση που ο νομοθέτης επιθυμούσε να εισάγει τέτοιου είδους περιορισμούς για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων θα το προέβλεπε ρητά.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα αναφέρονται οι δαπάνες των τακτικών αποδοχών αλλά και των δαπανών πάγιου χαρακτήρα (λ.χ. ηλεκτρική ενέργεια), οι οποίες αναλαμβάνονται για ολόκληρο το ποσό των εγγεγραμμένων πιστώσεων αμέσως μετά την έναρξη του οικονομικού έτους και οι οποίες για το έτος 2024 ξεπερνούν σαφέστατα το ύψος των αντίστοιχων πιστώσεων έτους 2023 λόγω της αναπροσαρμογής τους. Πόσω μάλλον όταν δαπάνες όπως οι προαναφερθείσες μπορούν να διενεργούνται και να πληρώνονται ακόμα και μετά το πέρας του τριμήνου και χωρίς την ύπαρξη ψηφισμένου/επικυρωμένου προϋπολογισμού (παρ. 2 άρθρου 160 ΚΔΚ).

Καθίσταται σαφές ότι, στην περίπτωση που ίσχυε ένας τέτοιος περιορισμός, ζητήματα θα δημιουργούνταν και ως προς την είσπραξη των εσόδων που ξεπερνούν τα εγγεγραμμένα στους οικείους ΚΑΕ έσοδα του προϋπολογισμού του έτους που έληξε, με αποτέλεσμα την αδυναμία είσπραξης αυτών.

Επιπρόσθετα, προς αποφυγή συσσώρευσης αδικαιολόγητων ληξιπρόθεσμων οφειλών και των συνεπειών που αυτό επιφέρει στην οικονομική βιωσιμότητα του δήμου μεταξύ άλλων, υπενθυμίζονται τα οριζόμενα της υπ’ αριθμ. 487/2020 (ΑΔΑ:Ψ5Ε546ΜΤΛ6-ΒΑ0) Εγκυκλίου της Υπηρεσίας μας. Ειδικότερα, υπενθυμίζεται ότι, οφειλές του έτους που έληξε (έτος 2023), οι οποίες δεν πληρώθηκαν και ως εκ τούτου καθίστανται οφειλές ΠΟΕ στο έτος 2024, δύνανται να αναληφθούν και να ενταλματοποιηθούν στον ΚΑ όπου αυτές είναι εγγεγραμμένες χωρίς να απαιτείται μεταφορά αυτών στον ΚΑ 81 «ΠΛΗΡΩΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ (Π.Ο.Ε.)» καθώς έως το τέλος Μαρτίου ισχύει ο προϋπολογισμός του έτους που έχει λήξει.

Αυτό ισχύει κατά βάση στις περιπτώσεις όπου ο δήμος εκτίμησε ότι δεν θα πρωτοκολλούνταν  στις υπηρεσίες του τιμολόγιο έτους 2023 που θα έμενε ανεξόφλητο και θα έπρεπε να μεταφερθεί ως ΠΟΕ στην επόμενη χρήση, αλλά εμφάνισε τη δαπάνη σε ΚΑΕ χρήσης ως συνεχιζόμενη και ο ψηφισμένος κατ’ αυτόν τον τρόπο προϋπολογισμός του δήμου δεν έχει ακόμα επικυρωθεί από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση. Εάν ο προϋπολογισμός βρίσκεται ακόμα σε στάδιο κατάρτισης, υπάρχει και η δυνατότητα στον πλασματικό προϋπολογισμό με τον οποίο ο δήμος λειτουργεί (και από τον οποίο πληρώνεται λ.χ. η μισθοδοσία του υπηρετούντος προσωπικού), τα σχετικά ποσά να εμφανίζονται απευθείας σε ΚΑΕ 81.

Τέλος, όπως έχουμε επανειλημμένα επισημάνει ζητούμενο εκ του ανωτέρω κανονιστικού πλαισίου είναι, σε κάθε περίπτωση η εκπλήρωση της υποχρέωσης κάθε δήμου να καταρτίσει και να διαθέτει επικυρωμένο προϋπολογισμό εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών, καθώς τούτο αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ομαλή λειτουργία του και σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει αυτό να εκλαμβάνεται ως «παράταση» των προθεσμιών του άρθρου 77 του ν.4172/2013 (Α΄167).

Κατόπιν έκδοσης της ως άνω Απόφασης και των νέων δεδομένων που προκύπτουν με αυτήν «Δ. Τα κατανεμηθέντα με την παρούσα απόφαση ποσά πρόκειται να διατεθούν στους Δήμους στο ίδιο ύψος για τις μηνιαίες τακτικές κατανομές του τρέχοντος έτους και αποτελούν έσοδα του Κ.Α.0611 «ΚΑΠ για την κάλυψη γενικών αναγκών» του Προϋπολογισμού τους.».

Περαιτέρω, και σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στο υπ’ αριθμ.4513/15.01.2024 έγγραφο, «..τα ποσά που αποδίδονται από τους ΚΑΠ σε μικρούς νησιωτικούς και ορεινούς δήμους της χώρας μέχρι και το προηγούμενο έτος, συμπεριλαμβάνονται πλέον στο συνολικό ποσό που θα τους αποδοθεί από τους ΚΑΠ κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, ως τακτική επιχορήγηση για την κάλυψη λειτουργικών και λοιπών δαπανών τους».

Ως εκ τούτου, η οδηγία που παρασχέθηκε με την περ. Α1.1 του άρθρου 3 της υπ’ αριθμ. 63726/28.07.2023 (Β΄4795) παροχής οδηγιών για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των δήμων οικονομικού έτους 2024 δεν ισχύει και τα ποσά θα εγγραφούν στον Κ.Α. 0611, προκύπτουν ως γινόμενο της μηνιαίας τακτικής τους επιχορήγησης, όπως αυτό εμφανίζεται στην ως άνω Απόφαση, επί δώδεκα (12).

Ομοίως, δεν ισχύει η οδηγία που παρασχέθηκε με την περ. Α1.11 του άρθρου 3 της υπ’ αριθμ. 63726/28.07.2023 (Β΄4795) κυα, για τους μικρούς νησιωτικούς και ορεινούς δήμους, και δεν θα πρέπει να εμφανίζονται στον προϋπολογισμό αυτών διακριτές πιστώσεις/ποσά πέραν των ως άνω αναφερόμενων.

Τα εν λόγω ποσά θα πρέπει να εγγραφούν στον προϋπολογισμό του με αναμόρφωση εφόσον απαιτείται τέτοια ή θα υπολογιστούν κατά την κατάρτιση αυτού, στη βάση των προαναφερόμενων οδηγιών.

Το συνολικό ποσό τακτικής επιχορήγησης που εμφανίζεται για κάθε δήμο στην ως άνω απόφαση αποτελεί έσοδο που εγγράφεται στον ΚΑ 0611 «ΚΑΠ για την κάλυψη γενικών αναγκών», χωρίς να απαιτείται διακριτή εγγραφή του ποσού παρακράτησης βάσει του άρθρου 38 του ν.4819/2021 στον ΚΑ 0619 «ΚΑΠ για λοιπούς σκοπούς (δεν περιλαμβάνονται πιστώσεις του Π.Δ.Ε.». Τούτο διότι το εν λόγω ποσό παρακρατείται από τους ΚΑΠ και τη μηνιαία τακτική επιχορήγηση των δήμων, κάτι που δεν ίσχυε για το ποσό παρακράτησης που διενεργήθηκε κατόπιν της υπ’ αριθμ. 108153/15.12.2023 Απόφασης και για το οποίο σας είχε παρασχεθεί σχετική οδηγία εγγραφής στον προϋπολογισμό έτους 2023. Η εν λόγω οδηγία (Συχνή Ερώτηση>Προϋπολογισμοί ΤΑ 2023>), ισχύει κατά τα λοιπά, ως προς τον τρόπο εγγραφής εσόδων και δαπανών για την έκδοση των τακτοποιητικών ενταλμάτων.

Τα έσοδα που αποδίδονται στους Δήμους, δυνάμει της υπ’ αριθμ. 14783/16.02.2024 Απόφασης, προς κάλυψη δαπανών αποκομιδής απορριμμάτων του οδικού δικτύου αρμοδιότητας Περιφερειών, εγγράφονται με ανάπτυξη στον Κ.Α. 0619 «ΚΑΠ για λοιπούς σκοπούς (δεν περιλαμβάνονται πιστώσεις του Π.Δ.Ε.)»

Τα ποσά που εισπράττονται από τους δήμους και αφορούν στην ως άνω δράση καίτοι προέρχονται από την «Αξία τοποθέτησης» (voucher), εγγράφονται σε ανεπτυγμένη μορφή του ΚΑΕ 1212 «Από συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα (μέσω του ΕΣΠΑ)».

Το αποδοτέο ποσό της στήλης προς κάλυψη λειτουργικών και λοιπών γενικών δαπανών σας θα εγγραφεί στον ΚΑΕ 0619 [«ΚΑΠ για λοιπούς σκοπούς (δεν περιλαμβάνονται πιστώσεις του Π.Δ.Ε.)»] και

το αποδοτέο ποσό της στήλης προς εξόφληση ληξιπρόθεσμων και εκκρεμών υποχρεώσεών σας προς τρίτους θα εγγραφεί, κατά την κρίση σας και ανάλογα με τον σκοπό για τον οποίο θα διατεθεί:

• στον ΚΑΕ 1215 [«Επιχορηγήσεις για εξόφληση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων»] κατά το μέρος που θα διατεθεί για την εξόφληση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών σας προς τρίτους
• στον ΚΑΕ 1219 [«Λοιπές επιχορηγήσεις»] κατά το μέρος που δεν θα διατεθεί για την εξόφληση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών σας προς τρίτους.

Επισημαίνουμε ότι στο σκέλος των δαπανών δεν υπάρχει υποχρέωση χρησιμοποίησης του ΚΑΕ 83 και οι δαπάνες ενταλματοποιούνται στους ΚΑΕ που υφίστανται ήδη εγγραφές, δηλ. στον ΚΑΕ 81 ή στον ΚΑΕ χρήσης κατά περίπτωση.

Προς ισοσκέλιση του προϋπολογισμού, εφόσον δεν υφίσταται υποχρέωση μείωσης εσόδων (υπενθυμίζουμε τις διατάξεις περί υποχρεωτικής αναμόρφωσης μετά το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο) δύναται κατά την κρίση σας

α) να αυξηθούν οι πιστώσεις του αποθεματικού ως το προβλεπόμενο ποσοστό,

β) να εγγραφούν νέες δαπάνες, οι οποίες όμως εάν γίνονται σε βάρος των εσόδων της στήλης «ΑΠΟΔΟΤΕΟ ΠΟΣΟ ΠΡΟΣ ΕΞΟΦΛΗΣΗ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΤΡΙΤΟΥΣ» (εννοείται ότι δεν υπάρχουν ληξιπρόθεσμες και εκκρεμείς) είναι σκόπιμο να πραγματοποιηθούν όταν διαπιστωθεί ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρ. 3 της εν λόγω απόφασης και

γ) ακόμη και να ψηφιστεί πλεονασματικός προϋπολογισμός.