ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ

Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2025

Συχνές Ερωτήσεις

Όχι, στο φάκελο του αιτήματος ένταξης, υποβάλλεται ένα Τεχνικό Δελτίο ανά Δήμο στο οποίο περιγράφονται όλα τα μηχανήματα/οχήματα και συμπληρώνεται ένας συνολικός προϋπολογισμός. Η διαδικασία που θα ακολουθήσει ο Δήμος για την προμήθεια του μηχανήματος/οχήματος αφορά στο νομικό πλαίσιο που δεσμεύει τους ΟΤΑ της χώρας.

Όχι, δεν απαιτείται. Για την ένταξη στο Πρόγραμμα, απαιτείται μόνο:
• η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου περί αποδοχής της συμμετοχής του Δήμου στο Πρόγραμμα «ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ ΙΙ»
• το Τεχνικό Δελτίο Έργου,
όπως αυτά περιγράφονται στην Πρόσκληση Ι.
Επισημαίνεται ότι η υπ’αριθμ. 10311/04.04.2018 (ΑΔΑ: 67ΕΣ465ΧΘ7-4Γ2) 1η τροποποίηση της Πρόσκλησης Ι τροποποίησε τη διατύπωση για την Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου και τα υπόλοιπα που την αφορούν, ισχύουν σύμφωνα με την Πρόσκληση Ι.

Μπορείτε να τα βρείτε:
• Στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα:
> ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ > ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ > ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ > ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ ΙΙ
Επισημαίνεται ότι δίπλα στις Προσκλήσεις είναι αναρτημένο και το αντίστοιχο Τεχνικό Δελτίο Έργου σε επεξεργάσιμη μορφή word.
• Στο Πληροφοριακό Σύστημα του Προγράμματος «ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ ΙΙ», όταν αυτό τεθεί σε λειτουργία.

Η συνέργεια δομών έχει εφαρμογή στην Ομάδα Α2 για κτίρια τα οποία αποτελούν ξεχωριστές κάθετες ιδιοκτησίες, πιθανώς να βρίσκονται και σε διαφορετική γειτονιά ενός οικισμού, και αποκτούν την ίδια ή συνδεμένη χρήση. Παράδειγμα συνδεδεμένων χρήσεων θα μπορούσε να είναι:
- Δημοτικά σφαγεία και δημοτική αγορά
- Γειτονιά των μουσείων (λαογραφικό, γεωφυσικό κ.τ.λ.)
- Δημοτικά λουτρά και κολυμβητήριο
- Επισκέψιμοι ανεμόμυλοι (έως 2) ως λαογραφικό στοιχείο
- Καρνάγιο (ή αλιευτικό καταφύγιο) και ναυτικό μουσείο (ή μουσείο αλιείας)
- Δημοτικές αποθήκες (έως 2)

Ναι είναι καταρχήν επιλέξιμο το εν λόγω αντικείμενο, θα πρέπει να υποβληθούν όλα τα σχετικά που αναφέρονται αναλυτικά στην Πρόσκληση V καθώς και στοιχεία τόσο της ένταξης στον Θησέα όσο και ολοκλήρωσης της εν λόγω εργολαβίας (αποφάσεις, οριστική παραλαβή κτλ).

Δεδομένου ότι το πρόγραμμα υλοποιείται έως 31.12.2022, θα απαιτηθεί διάρκεια παραχωρητηρίου τουλάχιστον 20 ετών (με έτος υποβολής/αναφοράς το 2018).

Δικαιούχοι στην Πρόσκληση είναι μόνο Δήμοι (όχι δημοτικές επιχειρήσεις, ΔΕΥΑ κλπ), ενώ και τα κτίρια πρέπει να είναι είτε ιδιοκτησία τους είτε παραχωρημένα σε αυτούς.

Ναι εφόσον τηρούνται όλες οι λοιπές προϋποθέσεις της πρόσκλησης (σύμφωνες γνώμες από τις αρμόδιες υπηρεσίες, ώριμες μελέτες, μοναδιαία κόστη κτλ).
Σημειώνεται ότι σε κάθε κατηγορία είναι επιλέξιμο μόνο ένα έργο ανά Δήμο (π.χ. στην Ομάδα Γ ένα Μουσικό Σχολείο ή ένας Δημοτικός Παιδικός Σταθμός).
Ενδεικτικά για θέματα εξοπλισμών και υποδομών σχολείων μπορείτε να ενημερωθείτε μεταξύ άλλων και στους παρακάτω συνδέσμους:
https://www.ktyp.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=9&Itemid=129&lang=el
https://www.ktyp.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=7&Itemid=127&lang=el

Η ωφέλιμη επιφάνεια προκύπτει από το "εμβαδόν δόμησης". Δεν προσμετρούνται υπόγεια, ημιυπαίθριοι κ.τ.λ. Επιπλέον, εξετάζονται και θέματα αναγκών/σκοπιμότητας, πχ δεν μπορεί ένα σχολείο με απαίτηση 8 αιθουσών, σύμφωνα με την σύμφωνη γνώμη/σκοπιμότητα των αρμόδιων υπηρεσιών, να αιτείται 12 αίθουσες, αντίστοιχα ερμηνεύεται και η ωφέλιμη επιφάνεια για κτίριο Δημαρχείου (οργανόγραμμα κτλ). Παράδειγμα:
Οι επιφάνειες σχολικού κτιρίου αναλύονται βάσει μεγεθών Διαγράμματος Δόμησης
(ή κάλυψης) ως εξής:
Δόμηση (βάση Σ.Δ.): 800,00 μ2
Ημιυπαίθριοι: 200,00 μ2
Εξώστες: 200,00 μ2
Υπόγειο: 400,00 μ2
Περιβάλλων Χώρος: 1.000,00 μ2
Ο μέγιστος επιλέξιμος προϋπολογισμός του έργου είναι:
800,00 μ2 x 1.500,00 €/μ2 = 1.200.000,00 € (Πλέον ΦΠΑ)

Ναι, είναι επιλέξιμο, εφόσον είναι εφικτό (απαιτούνται σχετικά έγγραφα/αποφάσεις Πρακτικό Καταλληλότητας αρμόδιας Επιτροπής, εμπειρογνωμοσύνη ΚΤ.ΥΠ. κτλ) και το κόστος ανακατασκευής, ώστε να καταστεί πλήρως λειτουργικό, δε ξεπερνά το κόστος κατασκευής νέου κτιρίου αντίστοιχων προδιαγραφών. Δεν είναι επιλέξιμα κτίρια που χρειάζονται δαπάνες συντήρησης και μικροεπισκευών.

Σε περιπτώσεις στις οποίες δεν είναι εφικτό να γίνουν εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης (π.χ. διατηρητέα κτίρια, μνημεία).

Το υπό ένταξη κτίριο θα πρέπει να είναι ανενεργό τουλάχιστον από 01-01-2018. Τούτο αποδεικνύεται από τα σχετικά έγγραφα της αρμόδιας Οικονομικής Εφορίας, του ΔΕΔΗΕ, Αποφάσεις του Δ.Σ. του Δήμου κτλ. Τα παραπάνω δικαιολογητικά συνοδεύονται και από βεβαίωση του δημάρχου.

Ισχύουν ακριβώς οι ίδιες προϋποθέσεις που αφορούν και την ανέγερση νέου κτιρίου (Δημαρχείου ή Σχολείου), βεβαίως μόνο ως προς το τμήμα της επέκτασης, δεδομένου ότι δεν είναι επιλέξιμες οι παρεμβάσεις στις υφιστάμενες δομές.

Το ιδιοκτησιακό καθεστώς πρέπει να είναι σαφές, δεν μπορεί να γίνει ένταξη έργου υπό όρους στο ιδιοκτησιακό. Με την υποβολή του αιτήματος θα πρέπει π.χ. να έχει γίνει η διαπιστωτική πράξη μεταβίβασης από την Κεντρική Διοίκηση σε ΟΤΑ Α΄ Βαθμού ή με συμβολαιογραφική πράξη παραχώρησης του κτιρίου από τον ιδιώτη στον ΟΤΑ για τουλάχιστον 15 χρόνια από την ολοκλήρωση του έργου κτλ.

Α. Για οδούς κατηγορίας AV, μπορεί να εφαρμοστεί τόσο η διατομή ε2 όσο και η ζ2, σύμφωνα με τους κανόνες σχεδιασμού των ΟΜΟΕ-Δ.
Β. Για οδούς κατηγορίας AVΙ, μπορεί να εφαρμοστεί η διατομή ε2. Οι διατομές η1 και η2, μπορούν να εφαρμοστούν μόνο για τις περιπτώσεις που ορίζονται στην Εγκύκλιο 41-2005. Υπενθυμίζουμε, πως σύμφωνα με την Ε14-2007, αποκλίσεις στις υποδεικνυόμενες διαστάσεις-διαμορφώσεις ,από τις ΟΜΟΕ-Δ και την εγκύκλιο Ε41-2005, είναι αποδεκτές, μόνο όταν τέτοιες αποδεικνύεται η ανάγκη εφαρμογής τους, με πλήρη και ουσιαστική τεκμηρίωση.

Το καταρχήν τεκμήριο είναι η Απόφαση του αρμόδιου συλλογικού οργάνου (ΔΣ του Δήμου), ότι ο Δήμος προτίθεται να καλύψει το υπερβάλλον ποσό. Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να προσκομισθεί (αν υπάρχει σε αυτή τη φάση) και το πρόγραμμα έργων του Δήμου στο οποίο περιλαμβάνεται μία καταρχήν πίστωση για την εκτέλεση του έργου στο τρέχον έτος.
Στις Προσκλήσεις του Φιλόδημου, εξαντλούνται καταρχήν οι πόροι του Προγράμματος. Για παράδειγμα στην περίπτωση που οι εκπτώσεις των διαγωνιστικών διαδικασιών μεταβάλλουν το συνολικό κόστος της πράξης σε σχέση με αυτό της ένταξης, ο δικαιούχος θα καλύψει μόνο το επιπλέον ποσό από το ανώτατο ποσό χρηματοδότησης / δανειοδότησης (700.000€ προ ΦΠΑ). Στη συνέχεια ο Δήμος θα αναμορφώσει και το πρόγραμμα των έργων του ανάλογα.

Είναι προτιμότερο ο κάθε δυνητικός δικαιούχος να υποβάλλει στην αίτηση χρηματοδότησης ένα κύριο υποέργο με το δίκτυο των αγροτικών δρόμων και δευτερεύοντα υποέργα για άλλες δαπάνες όπως πιθανές δαπάνες ΟΚΩ, αρχαιολογικών εργασιών κ.α. Εναλλακτικά μπορεί να υποβάλλει περισσότερα του ενός κύρια υποέργα εφόσον το κρίνει σκόπιμο, λαμβάνοντας υπόψη του τους περιορισμούς της αιτούμενης ενίσχυσης (ελάχιστος αιτούμενος προϋπολογισμός ανά κύριο υποέργο 200.000€ χωρίς ΦΠΑ και μέγιστος προϋπολογισμός ανά αίτηση 700.000€ χωρίς ΦΠΑ).
Εφόσον οι διακλαδώσεις περιλαμβάνονται στην σχετική μελέτη του υφιστάμενου δρόμου και τεκμηριώνονται, είναι επιλέξιμες .

Οι Δήμοι μπορούν να απευθύνονται είτε στις Περιφερειακές Διευθύνσεις/ Περιφερειακές Μονάδες του ΟΠΕΚΕΠΕ είτε στην Κεντρική Υπηρεσία του ΟΠΕΚΕ στη Διεύθυνση Τεχνικών Ελέγχων, προκειμένου να υποβάλλουν αίτηση για τη χορήγηση του σχετικού εγγράφου. Η αίτηση θα πρέπει να περιλαμβάνει στοιχεία από όπου θα προκύπτει η ακριβής θέση (συντεταγμένες, χάρτη) του αγροτικού δρόμου και η περίμετρος της περιοχής μελέτης (πχ αφετηρία, τερματισμός, παρακείμενες περιοχές στη ζώνη επιρροής του έργου). Το έγγραφο που χορηγείται αναφέρει τον αριθμό των γεωργικών και κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων που εξυπηρετούνται.
Το έγγραφο αυτό μπορεί να υποβληθεί και σε μετέπειτα της αρχικής αίτησης χρόνο. Στην περίπτωση αυτή, θα υποβληθεί αντίγραφο του αιτήματος του Δήμου με τον σχετικό αριθμό πρωτοκόλλου που θα συνοδεύεται από υπεύθυνη δήλωση του Δήμου για τον αριθμό των υφιστάμενων αγροτικών ή κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων στη ζώνη επιρροής του προτεινόμενου έργου.

Όχι δεν θεωρούνται αγροτικοί δρόμοι

Ο χαρακτηρισμός μιας οδού γίνεται με βάση τη χρήση της και όχι την τυπική διατομή της. Σύμφωνα με τις εγκυκλίους 41/18-11-2005 (αρ. πρωτ. ΔΜΕΟ/α/ο/2006) και Ε14-2007 (αρ. πρωτ. ΔΜΕΟ/οικ/3856/23-5-2007), εφόσον οι τοπικές συνθήκες το απαιτούν και, κατόπιν τεκμηρίωσης από τον συντάκτη της μελέτης αλλά και σχετικής έγκρισης από την Τεχνική Υπηρεσία του Φορέα, υπάρχει η δυνατότητα παρέκκλισης όσον αφορά στην τυπική διατομή. Σε κάθε περίπτωση η εν λόγω Πρόσκληση αφορά σε αγροτική οδοποιία

Ναι, υπάρχει η δυνατότητα υποβολής πρότασης για αγροτικούς δρόμους που περιλαμβάνονται σε ολοκληρωμένο αναδασμό.

Ναι, μπορεί αρκεί να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις του Κεφαλαίου 4 της Πρόσκλησης III όπου αναφέρεται «Κάθε δυνητικός δικαιούχος υποβάλει μία (1) αίτηση χρηματοδότησης στο Πρόγραμμα, με ελάχιστο αιτούμενο προϋπολογισμό κύριου υποέργου 200.000 € (προ ΦΠΑ) και ανώτατο προϋπολογισμό, 700.000 € (προ ΦΠΑ».

Στην Ομάδα Γ της πρόσκλησης των λυμάτων αναφέρεται σαφώς: «Αναβάθμιση υφιστάμενης ΕΕΛ με στόχο την επαναχρησιμοποίηση μέρους ή του συνόλου της εκροής για επωφελείς χρήσεις». Στη περίπτωσή σας η ΕΕΛ δεν είναι υφιστάμενη/λειτουργούσα, συνεπώς δεν είναι επιλέξιμη.

Οι απαιτούμενες ενέργειες καθώς και τα απαραίτητα δικαιολογητικά περιγράφονται αναλυτικά στο ακόλουθο link του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων:
http://www.tpd.gr/?p=4125

Σε περίπτωση που χρειάζεστε επιπλέον διευκρινίσεις, μπορείτε να απευθύνεστε:

Για θέματα έγκρισης και συνομολόγησης δανείων:

ΚΟΝΤΟΡΗΓΑ ΙΩΑΝΝΑ: τηλ. 2132116227,
email. i.kontoriga@tpd.gr
ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ: τηλ. 2132116228,
email d.anagnostopoulos@tpd.gr

Για θέματα εκταμίευσης:

ΞΗΡΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ: τηλ. 2132116218,
email c.xirou@tpd.gr
ΜΥΡΙΔΑΚΗ ΜΑΡΙΑ: τηλ. 2132116231,
email m.myridaki@tpd.gr

Στο Κεφάλαιο 5 των προσκλήσεων του Φιλόδημου Ι γίνεται αναλυτική αναφορά στα απαραίτητα στοιχεία (και συγκεκριμένα και για την ωριμότητα) που πρέπει να διαθέτει κάθε Υποέργο. Εν προκειμένω : «Εγκεκριμένες τεχνικές µελέτες, τεύχη δηµοπράτησης (σχέδιο ή εγκεκριµένα) και τις εγκρίσεις και τις αδειοδοτήσεις που πιστοποιούν την πληρότητα, καθώς και την ωριµότητα του φακέλου της πρότασης προς δηµοπράτηση». Η Πρόσκληση στοχεύει να χρηματοδοτήσει άμεσα δημοπρατήσιμα έργα. Στο Φύλλο αξιολόγησης και συγκεκριμένα στο Κριτήριο Δ1 (Στάδιο εξέλιξης των απαιτούμενων ενεργειών ωρίμανσης της πράξης), ο “ικανοποιητικός βαθμός ωριμότητας της πράξης” εξετάζει ακριβώς αυτό, το αν δηλαδή το αιτούμενο έργο διαθέτει ολοκληρωμένη μελέτη συνοδευόμενη από τις απαραίτητες αδειοδοτήσεις, με αποδεκτή μόνον (σε αυτή τη φάση αξιολόγησης) την έλλειψη πλήρους σειράς εγκεκριμένων Τευχών Δημοπράτησης. Σχέδια Τευχών Δημοπράτησης μπορούν να υποβληθούν, εφόσον υπάρχουν, ενώ τα εγκεκριμένα Τεύχη θα πρέπει οι Δικαιούχοι να φροντίσουν να τα έχουν αμέσως μετά την ένταξη προκειμένου να εκκινήσουν οι διαδικασίες δημοπράτησης. Άλλωστε, είναι προφανές ότι αν δεν υπάρχουν ολοκληρωμένες μελέτες και οι απαραίτητες αδειοδοτήσεις δεν μπορεί να αξιολογηθεί θετικά και το πρωθύστερο κριτήριο Α2 “Ρεαλιστικότητα προϋπολογισμού” όπως εξειδικεύεται αναλυτικά στο φύλλο αξιολόγησης της Πρόσκλησης. Εφόσον ένα από τα υποέργα της αίτησης δε διαθέτει πλήρη ωριμότητα/πληρότητα κατά την υποβολή της αίτησης, τότε το συγκεκριμένο υποέργο απορρίπτεται, όπως και κάθε άλλο υποέργο που σχετίζεται λειτουργικά με αυτό (πχ δίκτυα αποχέτευσης και ΕΕΛ). Τα υπόλοιπα υποέργα της αίτησης παραμένουν προς αξιολόγηση. Ο δικαιούχος δεν μπορεί να επανέλθει για τα υποέργα που απορρίπτονται (όσον αφορά στην συγκεκριμένη πρόσκληση), όταν αυτά ωριμάσουν στο μέλλον, διότι σε κάθε πρόσκληση του Φιλόδημος Ι, κάθε Δικαιούχος υποβάλει μόνο μία αίτηση. Εναλλακτικός χειρισμός, που επαφίεται αποκλειστικά στην κρίση του Δικαιούχου και μόνο, είναι η απόσυρση της εν λόγω αίτησης και η επανυποβολή της, όταν ωριμάσουν όλα τα υποέργα, με ότι σημαίνει αυτό στο πλαίσιο μίας πρόσκλησης άμεσης αξιολόγησης με δεδομένες ημερομηνίες και τον συνολικά διαθέσιμο προϋπολογισμό.

Ναι, εφόσον τηρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις της πρόσκλησης (μοναδιαία κόστη, ωριμότητα, τεκμηρίωση των αναγκών της λειτουργούσας ΕΕΛ, επέκταση αυτής και νέοι εξυπηρετούμενοι κάτοικοι/οικισμοί προτεραιότητας, μη χρηματοδότηση έργων την τελευταία 20ετία, εργασίες σε συμφωνία με την εν ισχύ ΑΕΠΟ κλπ).

Στις προσκλήσεις του Φιλόδημου Ι γίνεται σαφής αναφορά στο ζήτημα της ταυτόχρονης αντιμετώπισης έργων υποδομών όπως τα δίκτυα αποχέτευσης και ύδρευσης. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να είναι κατάλληλα επιμερισμένα τα κόστη των δύο κατηγοριών έργων (ύδρευση και αποχέτευση) ώστε να γίνει ο απαραίτητος έλεγχος τους από την Τεχνική Γραμματεία (πχ μοναδιαία κόστη στην αποχέτευση, χρηματοδοτούμενα όρια κάθε πρόσκλησης κλπ).

Εργασίες σε ΕΕΛ θεωρούνται κύριο Υποέργο, που σημαίνει Π/Υ άνω των 500.000 € (προ ΦΠΑ). Όπως έχουμε τονίσει και σε προηγούμενες ερωτήσεις, μη κύρια υποέργα, που δύναται να είναι < 500.000 €, θεωρούνται τα ΟΚΩ, Αρχαιολογία, Αγορά γης, τα οποία και πρέπει να υποβληθούν ως διακριτά υποέργα.
Το μοναδιαίο όριο των 2.000 €/ικ αφορά συνολικά σε δίκτυα (εσωτερικά & εξωτερικά) και ΕΕΛ μαζί.

Ναι, εφόσον η εν λόγω ΕΕΛ πληρεί τα λοιπά κριτήρια (πχ Α/Β/Γ προτεραιότητας, ωριμότητα σχεδιασμού χρήσης του επεξεργασμένου λύματος) και βρίσκεται στην Β' Φάση λειτουργίας της.

1 14 15 16 17 18 20