Χαιρετισμός του ΑνΥΠΕΣ Στέλιου Πέτσα στο πολιτικό μνημόσυνο των Ελευθέριου και Σοφοκλή Βενιζέλου στα Χανιά, ως εκπρόσωπος της Ελληνικής Κυβέρνησης
Αθήνα, 19 Μαρτίου 2023
Δελτίο Τύπου
«Χαιρετισμός του ΑνΥΠΕΣ Στέλιου Πέτσα στο πολιτικό μνημόσυνο των Ελευθέριου και Σοφοκλή Βενιζέλου στα Χανιά, ως εκπρόσωπος της Ελληνικής Κυβέρνησης»
«Νιώθω ιδιαίτερη τιμή και υπερηφάνεια για την παρουσία μου στο ετήσιο πολιτικό μνημόσυνο των Ελευθερίου και Σοφοκλή Βενιζέλου, εκπροσωπώντας την Ελληνική Κυβέρνηση και μεταφέροντας προσωπικό χαιρετισμό του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Η σημερινή σεμνή τελετή αποτελεί εξαιρετικά σημαντική ευκαιρία για να αναστοχαστούμε μερικές από τις σημαντικότερες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας μας, αλλά και να αναδείξουμε ουσιώδη μηνύματα για τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, αυτός ο μέγιστος πολιτικός και ηγέτης, δέσποσε για σχεδόν 25 χρόνια στην πολιτική ζωή της Ελλάδας, διατελώντας επτά φορές πρωθυπουργός, αφού είχε προηγουμένως θητεύσει επί δύο δεκαετίες στην πολιτική ζωή της Κρήτης και είχε αναδειχθεί σε κορυφαίο πολιτικό της. Διακρίθηκε ως ανακαινιστής του κράτους και ως πρωτοπόρος κοινωνικός αναμορφωτής. Θαυμάστηκε, εντός και εκτός των εθνικών συνόρων, ως ευέλικτος και εύστροφος διπλωμάτης. Προπαντός, όμως, υπήρξε ο πρωταγωνιστής των νικηφόρων εθνικών εξορμήσεων των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα. Η σημερινή Ελλάδα και ιδιαίτερα η εδαφική της έκταση και η σύνθεση του πληθυσμού της, καθώς και πολλοί από τους θεσμούς που επηρέασαν τη μετέπειτα εξέλιξή της, συνδέονται άμεσα με τη δράση και το έργο του στο πεδίο τόσο της εσωτερικής όσο και της εξωτερικής πολιτικής.
Το όνομά του είναι ταυτισμένο όχι μόνο με την εδραίωση της θέσης της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό και το διεθνές γίγνεσθαι, αλλά και με μια σειρά επιτεύγματα που συνέβαλαν καθοριστικά στη δημιουργία ενός σύγχρονου, ευνομούμενου αστικού κράτους. Ουδείς μπορεί να φανταστεί τη σημερινή Ελλάδα χωρίς τις πολλές και επιτυχημένες μεταρρυθμίσεις που υλοποίησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήδη από την πρώτη πρωθυπουργική θητεία του.
Η συνταγματική αναθεώρηση του 1911, η οποία στόχευε στην εμπέδωση του κράτους δικαίου και στην ενίσχυση του φιλελεύθερου χαρακτήρα του δημοκρατικού πολιτεύματος, η αναδιοργάνωση του στρατού, οι διοικητικές, θεσμικές και φορολογικές αλλαγές, η αναμόρφωση της εργατικής και αγροτικής πολιτικής, οι παρεμβάσεις στη δημόσια υγεία και την εκπαίδευση, τα μεγάλα παραγωγικά και κοινωφελή έργα, άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα του μεγαλόπνοου βενιζελικού προγράμματος για την ανασυγκρότηση και τον εκσυγχρονισμό της χώρας.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν ένας μεγάλος μεταρρυθμιστής. Ήταν ένας πολιτικός που, όπως εύστοχα έχει επισημανθεί, διατηρούσε το προσωπικό του ρολόι μονίμως συγχρονισμένο με το ρολόι της Ιστορίας. Πάνω απ’ όλα, όμως, ήταν ένας ηγέτης με όραμα. Και το όραμα αυτό, το υπηρέτησε με ασύγκριτη γενναιότητα, με επιμονή και πείσμα, χωρίς να καμφθεί από τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετώπισε καθ’ όλη τη διάρκεια της πολιτικής πορείας του. Πάλεψε για να διασφαλίσει τα εθνικά συμφέροντα, συνδυάζοντας τη διπλωματική δεινότητα με την οξυδερκή ανάγνωση των δεδομένων και των ισορροπιών στο εσωτερικό της χώρας, καθότι αντιλαμβανόταν όσο κανείς άλλος ότι η αποστολή της Ελλάδος απαιτούσε σύγχρονες και πεφωτισμένες πολιτικές εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου.
Είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι μέσα στο πολυτάραχο εγχώριο και διεθνές περιβάλλον των αρχών του 2Οου αιώνα — ένα περιβάλλον που σημαδεύτηκε από τους επαναστατικούς αγώνες του κρητικού λαού, από τον διχασμό και τις έντονες πολιτικές αναταράξεις στο εσωτερικό της χώρας, από τους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Μικρασιατική Καταστροφή — ο Ελευθέριος Βενιζέλος κατάφερε όχι απλώς να κρατήσει την Ελλάδα όρθια, αλλά να χαράξει την πορεία της εθνικής ολοκλήρωσης και να βάλει τα θεμέλια για τη δημιουργία ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους.
Και αυτό το έπραξε καταφέρνοντας πάντοτε να τηρεί τις απαραίτητες ισορροπίες ανάμεσα στη διορατικότητα και τον πραγματισμό, τη μετριοπάθεια και την τόλμη, το λελογισμένο ρίσκο και τον συμβιβασμό, έτσι ώστε να αξιοποιεί τις εκάστοτε ευνοϊκές συγκυρίες για να προωθήσει τα συμφέροντα της Πατρίδας. Υπήρξε ο πρωτεργάτης της πολιτικής και της οικονομικής ανόρθωσης της χώρας, καθώς και της νικηφόρας έκβασης των Βαλκανικών Πολέμων, ενώ η Ιστορία δικαίωσε με τον πιο αδιάψευστο τρόπο την επιμονή του για την είσοδο της Ελλάδας στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο στο πλευρό των Συμμάχων. Το υψηλό πατριωτικό του φρόνημα ήταν πάντοτε συντονισμένο με τη «μεγάλη εικόνα», όπως επιβεβαιώθηκε περίτρανα από τον διπλωματικό θρίαμβο που κατήγαγε με την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, από τις πρωτοβουλίες του για την ελληνοτουρκική προσέγγιση, αλλά και από το γεγονός ότι αγωνίστηκε για την παγίωση της ειρήνης, της σταθερότητας και της συνεργασίας των κρατών, τόσο σε περιφερειακό όσο και σε διεθνές επίπεδο, προωθώντας την ιδέα της Βαλκανικής Ομοσπονδίας, πρωτοστατώντας στην ίδρυση της Κοινωνίας των Εθνών και υποστηρίζοντας με σθένος την ανάγκη δημιουργίας μιας ενωμένης Ευρώπης. Αδιαφορούσε για το πολιτικό κόστος, απεχθανόταν τη δημαγωγία και τον λαϊκισμό, και δεν δίσταζε να συγκρουστεί με όλες εκείνες τις παλαιοκομματικές αντιλήψεις και πρακτικές που κρατούσαν την Ελλάδα καθηλωμένη και εμπόδιζαν την πορεία προς το μέλλον. Και παρά τη διεθνή ακτινοβολία του και τους διθυράμβους που του επιδαψίλευαν οι ηγέτες του Δυτικού κόσμου και ο διεθνής Τύπος της εποχής, ουδέποτε έχασε τη σεμνότητά του, ούτε έπαψε ποτέ να εκφράζει με τον πιο αυθόρμητο, τον πιο γνήσιο τρόπο τη λαϊκή ψυχή, την ψυχή του Κρητικού, την ψυχή του Έλληνα.
Παράλληλα με τον φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης που αποδίδουμε στη σπουδαία προσωπικότητα του Ελευθερίου Βενιζέλου, θυμόμαστε σήμερα και τον γιο του, τον Σοφοκλή Βενιζέλο, ο οποίος, ως πρωθυπουργός και υπουργός εξωτερικών διαδραμάτισε σημαίνοντα ρόλο στις πολιτικές και διπλωματικές εξελίξεις των μεταπολεμικών χρόνων, εργάστηκε άοκνα για την ενίσχυση του δυτικού προσανατολισμού της χώρας και, γενικότερα, υπηρέτησε το Έθνος με ανιδιοτέλεια, αφοσίωση, ήθος και σωφροσύνη.
Κυρίες και Κύριοι,
Η πολύτιμη ιστορική και πολιτική παρακαταθήκη του Ελευθερίου Βενιζέλου παραμένει πάντοτε επίκαιρη,διότι μας θυμίζει ότι τα επιτεύγματα του παρελθόντος αποκτούν την πραγματική τους σημασία όταν γίνονται πηγή έμπνευσης για να οραματιστούμε και να χτίσουμε το αύριο με γνώμονα τις ανάγκες, τις απαιτήσεις και τις προκλήσεις του παρόντος.
Σε περιόδους πολλαπλών κρίσεων και πρωτόγνωρης αβεβαιότητας, όπως είναι αυτή που διανύουμε σήμερα, και καθώς η ρευστότητα στο διεθνές περιβάλλον επιτείνει τον άκρατο λαϊκισμό, τη μισαλλοδοξία και τον φανατισμό, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ως φωτεινό ηγετικό πρότυπο, μας δείχνει τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε για να ενισχύσουμε τον μεταρρυθμιστικό προσανατολισμό της χώρας και να εξυπηρετήσουμε από κοινού το εθνικό και δημόσιο συμφέρον, μακριά από τον διχασμό, τις μικροκομματικές σκοπιμότητες και την πόλωση, έτσι ώστε να εδραιώσουμε ένα καλύτερο, ισχυρότερο και αυτοδύναμο μέλλον για την Πατρίδα μας, για όλους μας αλλά πρωτίστως για τα παιδιά μας».
