ΟΜΙΛΙΑ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ, ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ & ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΝΟΜΟ
Ο υφυπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης κ. Γιάννης Μπαλάφας, μίλησε χθες 13 Ιουλίου, στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης κατά την επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης «Αναλογική Εκπροσώπηση των πολιτικών κομμάτων, διεύρυνση του δικαιώματος εκλέγειν και άλλες διατάξεις περί εκλογής Βουλευτών».
Αναλυτικά η ομιλία του Υφυπουργού:
«Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Θα προσπαθήσω και εγώ να μην κάνω, άλλον έναν από τους πολύ ενδιαφέροντες μονολόγους που έγιναν. Θα προσπαθήσω να επικοινωνήσω με τις διαφορετικές απόψεις που ακούστηκαν και τους φορείς τους.
Θα αναφερθώ, σε έξι σημαντικές απόψεις, που διατυπώθηκαν από τους φορείς, ή από συναδέλφους ή από Κόμματα.
Η πρώτη άποψη είναι το ζήτημα του χρόνου. Γιατί τώρα εκλογικό νόμο; Είναι ένα θέμα, το οποίο χρησιμοποιείτο στο παρελθόν, παραμονές των εκλογών. Ενώ ουσιαστικά είχαν οριστεί σχεδόν και οι ημερομηνίες, αποφάσιζε το Κόμμα που είχε την πλειοψηφία, τι εκλογικό νόμο θα φέρει.
Επειδή ακριβώς, δεν πρέπει να γίνεται αυτό και δεν πιστεύω ότι κανείς είναι πλέον, υποστηρικτής αυτής της απόψεως, θα έλεγα ότι η προηγούμενη εμπειρία, μας οδηγεί να κάνουμε αυτό που τώρα κάνουμε. Δηλαδή, να μην μπούμε στη λογική «άστε το για αργότερα», την παραμονή, δηλαδή, των εκλογών. Ή όταν θα ηρεμήσουν τα πράγματα. Τα πράγματα δεν πρόκειται γενικά να ηρεμήσουν. Σωστά είπε ο κύριος Καρράς. Είναι δύσκολες οι καταστάσεις. Και μέσα στις δύσκολες καταστάσεις, συζητάμε και ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, όσο και τα άλλα, που είναι η υπόθεση του εκλογικού νόμου. Πως, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, θα εκφράζει τη λαϊκή θέληση. Σε χρόνο λοιπόν ουδέτερο, ούτε νωρίτερα, κατά τη γνώμη μου, ούτε αργότερα. Ήδη έχουμε πίσω μας, από το Γενάρη του 2015, περίπου ενάμισι χρόνο και από το Σεπτέμβρη, περίπου ένα χρόνο και σε απόσταση ασφαλείας τριών χρόνων, ή όσο θέλετε, από τις επόμενες εκλογές. Αυτή είναι η άποψή μας για το θέμα του χρόνου.
Η δεύτερη άποψη, είναι μια άποψη, που θα ονόμαζα μαξιμαλιστική. Μα αυτή, δεν είναι η απλή αναλογική. Και, αφού δεν είναι η απλή αναλογική, γιατί π.χ. έχει το όριο του 3%, ή ορισμένα άλλα. Καταρχήν, να πούμε, ότι απλή αναλογική, με την απόλυτη έννοια, υπάρχει μόνο εάν έχουμε μία εκλογική περιφέρεια.
Μόνο τότε, όπως γίνεται στις ευρωεκλογές. Όταν έχεις εκλογικές περιφέρειες από τα Γρεβενά μέχρι τη Β’ Αθήνας, θα υπάρχει μια μικρή αλλά σίγουρα νόθευση της απόλυτης αναλογικής εκπροσώπησης και της απόλυτης απλής αναλογικής. Εμείς από την πλευρά μας, μένουμε στο θέμα αυτό, στις αρχές μας. Γι’ αυτό είναι και ο τίτλος: αναλογική εκπροσώπηση των πολιτικών κομμάτων.
Τι επιδιώξαμε, τι θεωρούμε απαραίτητο. Επιδιώξαμε τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση και προωθήσαμε θέματα εκεί που υπήρξε ένας ελάχιστος κοινός παρονομαστής, με μια προϋπόθεση. Δεν θα θίγεται η αναλογική εκπροσώπηση. Εξάλλου, εμείς δεν είμαστε της οπτικής και της φιλοσοφίας ή όλα ή τίποτα, να εξηγούμαστε. Στο κάτω-κάτω ας σκεφτούν ορισμένοι που έχουν υποστηρίξει και υποστηρίζουν την απλή αναλογική, ότι είναι η πρώτη φορά που συζητείται να εφαρμοστεί η απλή αναλογική και με πρωτοβουλία ενός αντιπολιτευόμενου κόμματος, αλλά για πρώτη φορά η Αριστερά ως κυβέρνηση, φέρνει και μπορεί να κάνει πράξη την απλή αναλογική, το οποίο αντικειμενικά αποτελεί μια τεράστια πρόοδο.
Δεν μιλάω για τους θιασώτες της μη απλής αναλογικής, μιλώ για όλους τους άλλους, που είναι υποστηρικτές της αναλογικής εκπροσώπησης, είναι η πρώτη φορά που δίνεται η ευκαιρία να εφαρμοστεί, να υλοποιηθεί, να γίνει πράξη ένα «όνειρο», μια στόχευση, ένας στρατηγικός στόχος, ένας νόμος. Γι’ αυτό δεν συμφωνούμε στο ζήτημα του «όλα ή τίποτα». Ή 100% ή δεν το ψηφίζουμε. Δεν είναι αυτή η λογική μας, κάνουμε κάποια βήματα σταθερά, επιτυγχάνοντας μια συναίνεση. Θα πούμε μετά τι είπε ο καθένας στη συζήτηση με τον Πρωθυπουργό και προχωράμε σε κάτι που φαίνεται ότι εξασφαλίζει, πρέπει να εξασφαλίζει, θα μπορούσε να εξασφαλίσει μία σημαντική συναίνεση.
Άποψη τρίτη. Αναφέρομαι στους συναδέλφους κυρίως της Νέας Δημοκρατίας και εν μέρει στο Ποτάμι, με απόλυτο σεβασμό στις απόψεις τους. Δεν υποστηρίζουν έναν εκλογικό νόμο με απλή αναλογική, είναι εχθροί της απλής αναλογικής. Πολιτικά εννοώ. Δεν θεωρούν δηλαδή ότι είναι σωστή η μέγιστη δυνατή, με ρεαλιστικούς όρους, αναλογική εκπροσώπηση κομμάτων και πολιτών. Έχουν άλλη άποψη. Είναι η πολύχρονη παράδοση των κομμάτων αυτών ή των προγόνων τους, το πλειοψηφικό σύστημα και η ενισχυμένη αναλογική που οδήγησαν, επειδή μιλήσαμε για το παρελθόν, το 1956, άλλος να έχει την πλειοψηφία και άλλος να βγαίνει, μετά 5 χρόνια είχαμε εκλογές βίας και νοθείας το 1961 και ακόμα με το νόμο του κ. Κούβελα της ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Σεπτέμβρη, με το 35,6% θα έπαιρνε 174 έδρες, παρεμπιπτόντως. Αυτή δεν είναι αναλογική εκπροσώπηση.
Υποστηρίζουν λοιπόν, συστήματα που δεν είναι απλή αναλογική. Θεωρώ ότι υπάρχει ένας φόβος, πολιτικός φόβος εννοώ, σε μια διεύρυνση της συμμετοχής και ενίσχυση της αίσθησης που έχει ο κόσμος, ότι υπάρχουν δύο ειδών ψηφοφόροι, οι δικοί μας και οι άλλοι. Είναι, σε τελευταία ανάλυση, μια, ελιτίστικη αντίληψη που αντιμετωπίζει το λαό σαν εχθρό, κατά τη γνώμη μου, ιδιαίτερα τα τμήματα του λαού που δεν επιλέγουν τα κόμματά τους σαν πολιτική επιλογή και γι’ αυτό ανακαλύπτεται το περίφημο επιχείρημα της ακυβερνησίας, της μη σταθερότητας. Ένας πολύ αγαπημένος μου βουλευτής είπε, ότι είναι τέτοια η κατάσταση στην Ελλάδα που ούτε μια μέρα χωρίς κυβέρνηση δεν αντέχουμε. Δεν χρειάζονται υπερβολές και καταστροφολογίες.
Ο «μπαμπούλας», λοιπόν της ακυβερνησίας, της μη σταθερότητας ανασύρεται κάθε φορά που συζητάμε τέτοια ζητήματα. Θέλω να θυμηθώ λιγάκι τι γινόταν τον Σεπτέμβριο του 2015. Παραμονές των εκλογών, σε διάφορες συζητήσεις που κάναμε δημόσιες στα πάνελ κ.τ.λ. τι μας έλεγαν: Αυτοδυναμία δεν παίρνετε- εννοούσαν τον ΣΥΡΙΖΑ- ουδείς προσφέρεται να συνεργαστεί μαζί σας, ήταν νωπή ακόμα η κοινή κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου και επομένως, έλεγαν οι δημοσιογράφοι: Κανείς δεν σας στηρίζει, το έχουν δηλώσει το ΠΑ.ΣΟ.Κ., το ΠΟΤΑΜΙ, το Κ.Κ.Ε. ούτε για αστείο, επομένως -οι ΑΝΕΛ ήταν εκτός- μας στρίμωχναν, υποτίθεται. Είδατε όμως ότι δεν ήταν έτσι. Η ζωή είναι πολύ πιο ευφάνταστη, πολύ πιο πλούσια, πολύ περισσότερο πλουραλιστική από τα σκόπιμα ερωτηματολόγια των διαφόρων δημοσιογράφων ή των διαφόρων πολιτικών. Και εκλογές έγιναν και αυτοδυναμία δεν είχαμε και η συνεργασία έγινε. Οι ΑΝΕΛ ήταν στην βουλή, υπήρξε συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ και Οικολόγων, ανεξάρτητα από την φόρμουλα και μάλιστα μια συνεργασία, η οποία μακροημερεύει και έχει δώσει πολύ θετικά, κατά την γνώμη μου, αποτελέσματα, με μία παρατήρηση, ένα επιχείρημα που λέγεται συνεχώς. Παρόλο που μιλάμε για κόμματα με πολύ διαφορετική πολιτική προϊστορία και πολιτική διαδρομή από ό,τι έχουμε εμείς, η κυβέρνησή μας είναι σταθερή; Εγώ λέω ότι είναι σταθερή. Το άλφα και το ωμέγα της προπαγάνδας των συγκεκριμένων καναλιών, δημοσιογράφων και πολιτικών μας αντιπάλων είναι ότι η χώρα δεν έχει σταθερότητα. Αυτή που βγήκε με μια κυβέρνηση με μπόνους πενήντα τοις εκατό κ.τ.λ. δεν είναι σταθερή, δεν υπάρχει σταθερότητα. Αυτό δεν είναι το κύριο επιχείρημα; Αφήστε που γίνεται εκ του πονηρού, ώστε να μην ηρεμεί ο κόσμος και να μην μπορεί να ορθοποδήσει η οικονομία που χρειάζεται ηρεμία.
Δυστυχώς, προετοιμάζεται από τη ΝΔ να ανέβουν οι τόνοι της συζήτησης στην ολομέλεια από τον κ. Μητσοτάκη. Είναι λάθος επιλογή να ανέβουν οι τόνοι για την απλή αναλογική. Και να σας πω γιατί. Σε τελευταία ανάλυση αυτά που έχουν σχέση με την πολιτική οργάνωση -με την ευρεία έννοια- δεν είναι αυτά που σώζουν ή καταστρέφουν τη χώρα και γίνομαι αμέσως σαφής: Την χώρα την σώζουν ή την καταστρέφουν οι πολιτικές, οι πολιτικές επιλογές, οι πολιτικές πρωτοβουλίες, οι πολιτικές που ακολουθεί το ένα ή το άλλο κόμμα, η μία ή η άλλη κυβέρνηση. Δεν την σώζει εάν θα την οργανώσεις έτσι ή λίγο διαφορετικά. Και από αυτή την άποψη, θεωρώ ότι είναι και επιτρέψτε μου την έκφραση, πολιτική υποκρισία αυτά τα οποία λέγονται και τα οποία σε τελευταία ανάλυση υποκρύπτουν αυτή την ελιτίστικη αντίληψη περί άρνησης της, όσο το δυνατόν, αναλογικής και αυθεντικότερης εκπροσώπησης και έκφρασης του λαϊκού αισθήματος και της λαϊκής άποψης.
Η τέταρτη άποψη, αναφέρεται σε ζητήματα που ανέφερε, κυρίως, ο κ. Σκανδαλίδης και οι άλλοι εκπρόσωποι της Δημοκρατικής Συμπαράταξης. Πολλά από αυτά που είπε ο κ. Σκανδαλίδης τα προσυπογράφω από την αρχή, να εξηγούμαστε. Και το λέω γιατί η Δημοκρατική Συμπαράταξη, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. είχε φέρει συγκεκριμένη πρόταση νόμου πολύ κοντά σε αυτά που λέμε εμείς. Πάρα πολύ κοντά. Και γι’ αυτό διερωτώμαι, που πήγε στα επιχειρήματα, τα οποία αναφέρατε, ο ορθός λόγος; Το επιχείρημα ποιο είναι: Ότι είναι αποσπασματικά. Εγώ να δεχθώ ότι είναι σε ένα βαθμό αυτό που λέγαμε από την αρχή, ότι δεν συζητήθηκαν όλα.
Όταν πάει ο πρωθυπουργός σε μια συζήτηση πολιτικών αρχηγών και βρίσκεται ένας πολιτικός αρχηγός και του λέει: «Δεν συζητάμε για απλή αναλογική. Ενισχυμένη και ξερό ψωμί. Δέχομαι μόνο το σπάσιμο των περιφερειών και τους Έλληνες της διασποράς». Εκεί τι να συζητήσεις περαιτέρω; Και από κοντά, άλλο κόμμα της αντιπολίτευσης ουσιαστικά να βρίσκεται στην ίδια λογική για την αναλογική. Δηλαδή αρνούνται εκ προοιμίου και αποφασιστικά και καθοριστικά κλείνουν την πόρτα στην οποιαδήποτε συζήτηση για αναλογική. Δηλαδή να κάνουμε μια συζήτηση, να συζητάμε για να συζητάμε;
Είναι άλλο πράγμα διάφορες, συγκεκριμένες δυνάμεις να συζητήσουν, αυτό είναι «άλλου παπά Ευαγγέλιο» και άλλης τάξης ζήτημα. Αναφέρομαι σε αυτό το θέμα, δηλαδή, της Επιτροπής, χωρίς να είμαστε εναντίον των Επιτροπών και του να συζητάμε, αλλά διαπιστώθηκε πλήρης άρνηση, «κατέβασμα των ρολών», «κλείσιμο της πόρτας» με βάση την άποψη ότι εμείς δεν θέλουμε, είμαστε εχθροί της απλής αναλογικής.
Εδώ αναδεικνύεται η ευθύνη- γιατί πολιτικά είναι τα ζητήματα που έχουν σχέση με τον εκλογικό νόμο- η ευθύνη των ευρύτερων προοδευτικών δυνάμεων, αυτών των δυνάμεων που και στην απλή αναλογική έχουν κοινή άποψη, στην αναλογική εκπροσώπηση και εν πάση περιπτώσει, τονίζω και πάλι κάτι που είπα για να προχωρήσω στο ζήτημα του «πρώτη φορά έρχεται αυτό το ζήτημα και μπορεί να γίνει πράξη». Δεν μπορούμε να το κλωτσήσουμε στο όνομα υπαρκτών διαδικαστικών αδυναμιών και άλλων αποσπασματικών θεωρήσεων.
Αυτά όλα συνδυάζονται με το ότι οι μονοκομματικές κυβερνήσεις, όπως φάνηκε και στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο, ότι μιλάμε για το τέλος των μονοκομματικών κυβερνήσεων και θέλω να πω, ότι εδώ που ο πολυκομματικός κοινοβουλευτισμός, τον οποίον υπηρετούμε όλοι, δεν έχει αδιέξοδα. Ας το θυμηθούμε αυτό.
Τελικά, με τα δεδομένα και με το σημερινό στερέωμα στο πολιτικό τοπίο υπάρχει, νομίζω, μια άποψη απλής αναλογικής και πολύ περισσότερο μίας εφαρμογής της, η οποία αντικειμενικά μπορεί να οδηγήσει σε δύο πράγματα: Από τη μια πλευρά θα οδηγήσει σε ανέβασμα της ποιότητας και της ουσίας των συγκλίσεων και των συνεργασιών- βάσει πολιτικών, φυσικά- αλλά ταυτόχρονα, θα εκφραστεί και το σημερινό πολιτικό σκηνικό πολύ πιο αυθεντικά. Δηλαδή, θα διευκολυνθούν πιο αυθεντικές εκφράσεις του πολιτικού γίγνεσθαι, των πολιτικών απόψεων και της πολιτικής, είτε με σύγκρουση είτε με συνεννόηση.
Άποψη πέμπτη. Για την ψήφο στα 17, δεν θέλω να πω τίποτα άλλο. Και εδώ πάλι διαπιστώνω ένα ζήτημα μιας μαξιμαλιστικής θεώρησης, μιας λογικής του «όλα ή τίποτα». Τι μας εμποδίζει, δηλαδή, να κάνουμε αυτό το βήμα το οποίο καταρχήν, δεν το βλέπουμε αρνητικά και να συνοδευτεί αυτό και να διευκολύνει το προχώρημα και σε άλλες πτυχές του, κοινωνικού και πολιτικού και οικονομικού βίου, την παροχή περισσότερων δικαιωμάτων στους νέους ανθρώπους.
Άποψη έκτη. Μια τελευταία κουβέντα για τις «σκοπιμότητες» που υποτίθεται ότι υπηρετούμε με το νομοσχέδιο. Επιτρέψτε μου, εδώ να πω, και είναι ίσως η μόνη αιχμηρή έκφραση, «μην κρίνετε εξ ιδίων τα αλλότρια». Εμείς, σε πάρα πολλά ζητήματα, επειδή αναφέρθηκαν και κάποια θέματα διοικήσεων και ανθρώπων δικών μας και των δικών μας παιδιών, έχουμε τολμήσει ήδη, να μην είμαστε μια από τα ίδια. Δεν είμαστε όλοι το ίδιο. Με τα καλά μας ή με τα κακά μας, πάντως, δεν είμαστε το ίδιο, κατά τη γνώμη μου. Φανταστείτε, λοιπόν και μια περίπτωση κόμματος, ανθρώπων, πολιτικών στελεχών, που μπορεί να μην λειτουργήσουν με βάση τις μικροκομματικές σκοπιμότητες. Γι’ αυτό είπα «μην κρίνουμε εξ ιδίων τα αλλότρια». Από κει και πέρα, ποιος θα χάσει, ποιος θα κερδίσει τις εκλογές, ας το αφήσουμε στον κυρίαρχο ελληνικό λαό.
Θυμάμαι μόνο ότι παραμονές των εκλογών του Σεπτεμβρίου 2015, στην κυριολεξία παραμονές, ελέχθη ότι υπάρχει μια καινούργια δημοσκόπηση που δίνει 1,5 μονάδα επάνω στη Ν.Δ. Λοιπόν, 1,5 μονάδα πάνω, την ίδια στιγμή που ήμασταν, ήδη, 7,5 μονάδες μπροστά.
Άρα, το ποιον θα εκλέξει, όταν έρθει η ώρα των εκλογών, ο κυρίαρχος ελληνικός λαός, είναι σεβαστό και ξέρει τι θα κάνει. Ο λαός έχει δείξει μια αξιοσημείωτη σοφία, στην οποία εμείς έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη και απόλυτο σεβασμό.
Σας ευχαριστώ».
