ΟΜΙΛΙΑ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ & ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΓΙΑΝΝΗ ΜΠΑΛΑΦΑ ΣΤΗΝ ΕΚΤΑΚΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΠΕΔΑ
Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι,
Βρισκόμαστε σήμερα εδώ οι δήμοι της Αττικής και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΣΔΑ προκειμένου να συζητήσουμε για τα ζητήματα που απασχολούν τους δήμους και ιδιαίτερα για τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πρώτος βαθμός της τοπικής αυτοδιοίκησης. Δεν ήλθα για ένα τυπικό χαιρετισμό, ήλθα να ακούσω τις προτάσεις σας και να σας ενημερώσω για ορισμένα πράγματα.
Άκουσα λοιπόν με μεγάλη προσοχή, την εισήγηση του προέδρου Ηρακλή Γκότση. Δεν κατέφυγε ούτε σε ωραιοποίηση των καταστάσεων, ούτε σε εκμηδενισμό της προσπάθειας που έχει γίνει αυτό το χρόνο.
Επιτρέψτε μου λοιπόν εδώ να τονίσω τη θέληση της ηγεσίας του ΥΠΕΣΔΑ και εμού προσωπικά, να είμαστε σε συνεχή επικοινωνία και, κυρίως, σε αρμονική συνεργασία, ούτως ώστε να μπορέσουμε από κοινού να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα, λαμβάνοντας υπόψη τις αντικειμενικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η χώρα μας και να πορευτούμε δίπλα-δίπλα, ΥΠΕΣΔΑ και τοπική αυτοδιοίκηση, προς τον τελικό σκοπό που πιστεύω πως εκφράζει όλους μας, δηλαδή τη βελτίωση της ζωής του πολίτη.
Έθιξε ο πρόεδρος στην ομιλία του την υποχρηματοδότηση και την οικονομική ασφυξία της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης. Αν και οι αριθμοί δεν λένε πάντα την αλήθεια, και γι αυτό τους χρησιμοποιώ με προσοχή, στη περίπτωσή μας μπορούν να προσφέρουν στη (γενικότερη) συζήτηση που θα ακολουθήσει.
Μέχρι στιγμής, δηλαδή, μέχρι το μήνα Νοέμβριο, η καταβολή των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων υλοποιείται όπως ήταν προγραμματισμένη. Με τα στοιχεία που έχει το ΥΠΕΣΔΑ μπορώ να σας πω ότι έχουν καταβληθεί 40 εκατομμύρια ευρώ παραπάνω από όσα είχαν προβλεφθεί. Η πεποίθηση του Υπουργείου είναι πως έως το τέλος του χρόνου δεν θα υπάρξει πρόβλημα στην ολοκλήρωση του προϋπολογισμού. Οι υποχρεώσεις έως το τέλος του χρόνου είναι 323 εκατομμύρια περίπου και εκτιμούμε ότι θα καλυφθούν. Σε αυτές υπολογίζεται και το ποσό για τα παρακρατηθέντα των δήμων.
Ερχόμαστε τώρα στον προϋπολογισμό του 2016. Με ειλικρίνεια μιλώντας, όλοι αναγνωρίζουμε πως οι πόροι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν μειωθεί πολύ αυτά τα χρόνια, για το ερχόμενο έτος όμως δεν προβλέπεται περαιτέρω μείωση, το αντίθετο μάλιστα, οριακή αύξηση, περίπου στο ποσό των 9 εκατομμυρίων ευρώ σε σχέση με το 2015.
Θα μου πείτε, με το δίκιο σας, «είναι να πανηγυρίζει κανείς;» Η απάντηση είναι προφανώς ΟΧΙ, όμως θεωρώ πως χωρίς πνεύμα υπερβολής ή διάθεση μαξιμαλισμού, μπορούμε να το αναγνωρίσουμε όλοι ως ένα μικρό θετικό βήμα.
Είμαστε αντίθετοι σε όποια αποδυνάμωση του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και σε όποια σχέδια ιδιωτικοποιήσεων που αφορούν είτε αρμοδιότητες είτε λειτουργίες των Δήμων.
Παρόλο που το θέμα της σημερινής συζήτησης είναι κυρίως τα οικονομικά των ΟΤΑ επιτρέψτε μου να θίξω και κάποια άλλα, κατά τη γνώμη μου, σημαντικά ζητήματα. Το πρώτο είναι το νομοσχέδιο «Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ – Οικονομική βιωσιμότητα και αυτοτέλεια ΟΤΑ», ένα νομοσχέδιο που όπως γνωρίζετε έρχεται να λύσει σημαντικά ζητήματα του χώρου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Κατ’ αρχάς, με την αντικατάσταση του «παρατηρητηρίου» από την «επιτροπή οικονομικής ανασυγκρότησης ΟΤΑ». Η επιτυχία αυτής της αλλαγής μπορεί να κριθεί και από το πώς λειτουργήσαμε αυτό το χρονικό διάστημα. Ουσιαστικά το παρατηρητήριο έχει πάψει να λειτουργεί και έχει αντικατασταθεί, και σωστά, από μια οικονομική επιτροπή. Πόσους δήμους «στο κόκκινο» είχαμε στην αρχή του 2015 και πόσους σήμερα; Από τους 15, τουλάχιστον, δήμους με αδυναμία ισοσκέλισης, φτάσαμε στους 3 την 31/10/2015 και σήμερα το πρόβλημα εξακολουθεί να εντοπίζεται σε μόλις 2, δεδομένου ότι ο δήμος Σαλαμίνας, με την προσφυγή του, σε συνδυασμό με τις υφιστάμενες διατάξεις και κατόπιν της υπαγωγής του στο πρόγραμμα εξυγίανσης, διαθέτει πλέον επικυρωμένο προϋπολογισμό οικονομικού έτους 2015. Οι εναπομείναντες χωρίς προϋπολογισμό δήμοι είναι ο δήμος Φαιστού, και ο Δήμος Γόρτυνας.
Σημαντικό θετικό βήμα του νομοσχεδίου είναι επίσης, και οι Αυτοτελείς Υπηρεσίες των ΟΤΑ.
Θέλω ακόμη να τονίσω πως θετικά πρέπει να αποτιμήσουμε και το γεγονός της προκήρυξης για τη στελέχωση, με 7 συντονιστές, των αποκεντρωμένων διοικήσεων, αντί της συνήθους πρακτικής του διορισμού τους από την Κυβέρνηση. Είναι ένα βήμα προς την αποκομματικοποίηση του κρατικού μηχανισμού.
Σημαντικό βήμα για την τοπική αυτοδιοίκηση θα είναι και η αναθεώρηση και επαναθεσμοποίηση του «Καλλικράτη». Μια διαδικασία που προγραμματίζεται να αρχίσει πολύ σύντομα.
Ίσως να αναρωτηθείτε, γιατί αναφέρομαι και σε μη οικονομικά στοιχεία. Όπως στην κεντρική πολιτική, επιμένω να τονίζω πως η οικονομία δεν πρέπει να υποκαθιστά αλλά να συμπορεύεται με την πολιτική, το ίδιο πιστεύω και για την τοπική αυτοδιοίκηση.
Τέλος, είναι σε εξέλιξη η διαδικασία για αναδιάρθρωση των δανείων στους Δήμους από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, όπως σε εξέλιξη είναι και η συνεργασία μας με το «Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού» για τη διεύρυνση της συμμετοχής των Δήμων στην υλοποίηση του ΠΕΠ Αττικής και των Τομεακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014–2020, καθώς και για την διασφάλιση της διαχειριστικής επάρκειας των Δήμων ως δικαιούχων των Προγραμμάτων αυτών.
Κλείνοντας, θα ήθελα, μιλώντας και «λίγο» προσωπικά, να πω πως αναγνωρίζω τη σημαντική προσπάθεια των δήμων σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι βασικός, αν όχι ο βασικότερος πυλώνας στήριξης της κοινωνίας, όλοι οι φορείς της κάνουν φιλότιμες προσπάθειες τούτες τις δύσκολες ώρες και αποτελούν φορείς ελπίδας για τα επόμενα χρόνια. Δεδομένου δε ότι η χώρα μας ανέλαβε, στο πλαίσιο των διεθνών δεσμεύσεών της, να προετοιμάσει μια τριετή στρατηγική μεταρρυθμίσεων για τη Δημόσια Διοίκηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, θα ήθελα να ξεκινήσουμε μαζί ένα τριετές πρόγραμμα αναβάθμισης της τοπικής αυτοδιοίκησης, τόσο θεσμικά όσο και οικονομικά.
Όσον αφορά το αναλυτικό πρόγραμμα διεκδικήσεών σας, η πόρτα μου, μας, είναι ανοιχτή κάθε στιγμή.
Κυρίες και κύριοι τα δύσκολα είναι σήμερα, αύριο ελπίζω ότι θα είναι μια καλύτερη μέρα για την τοπική αυτοδιοίκηση και γενικότερα για τη χώρα μας και είναι αναγκαίο να ξεκινήσουμε να τη δημιουργούμε όλοι μαζί.
