ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΥΠ.ΕΣ. κ. ΤΑΣΟΥ ΓΙΑΝΝΙΤΣΗ ΣΤΟ ΚΥΠΕ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ Γ.ΠΕΝΗΝΤΑΕΞ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΥΠ.ΕΣ. κ. ΤΑΣΟΥ ΓΙΑΝΝΙΤΣΗ ΣΤΟ ΚΥΠΕ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ Γ.ΠΕΝΗΝΤΑΕΞ
23 Νοεμβρίου 2011
1. Έχετε διατελέσει Αναπληρωτής ΥΠΕΞ, αρμόδιος για ευρωπαϊκά ζητήματα στην Ελλάδα. Πού οδεύει σήμερα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα;
Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα είναι σε μια μεγάλη καμπή, με την έννοια ότι είναι φανερό πως ο τρόπος με τον οποίο οικοδομήθηκε η ευρωζώνη είχε πάρα πολλές ατέλειες και κενά. Αυτό ήταν γνωστό από τότε, αλλά επειδή προχώρησε με ομαλό τρόπο υπό κανονικές συνθήκες για περίπου 10 χρόνια, δεν υπήρχε η πολιτική βούληση να πάμε σε κάτι πιο – ας το πω – ‘σφιχτό σχήμα’ οικονομικής διακυβέρνησης. Η κρίση έδειξε αυτές τις αδυναμίες και μάλιστα όχι απλώς αδυναμίες, αλλά δημιούργησε μια ευρύτερη κρίση στην ευρωζώνη. Και ή θα ληφθούν μέτρα και πολιτικές ώστε να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη στο νόμισμα, πολιτικές που θα εξυγιάνουν τις χώρες μέλη που έχουν αυτό το πρόβλημα και θα δημιουργηθούν φορείς και μηχανισμοί που θα φροντίζουν για την προστασία του εθνικού νομίσματος, ή αλλιώς θα συνεχίσουμε σε μια κατάσταση όπως τη σημερινή, χωρίς να είναι βέβαιο πού ακριβώς θα φτάσουμε.
2. Περισσότερη ή λιγότερη ΕΕ;
Λιγότερη ΕΕ νομίζω ότι μας οδηγεί πολύ πίσω στην ιστορία. Περισσότερη ΕΕ μπορεί να μας οδηγήσει μπροστά, αλλά πρέπει κανείς να δει ποιοι θα είναι στόχοι, ποιο θα είναι το περιεχόμενο αυτής της ισχυρότερης Ευρώπης και πώς θα πετύχουμε μια μεγαλύτερη εσωτερική ολοκλήρωση και συντονισμό των πολιτικών. Γιατί είδαμε ότι μετά τη δεκαετία του 2000 η ΕΕ έγινε περισσότερη, αλλά αποδυναμώθηκε.
3. Πιστεύετε ότι η ευρωζώνη είναι ένα εγχείρημα που μπορεί να αποτύχει;
Τα πάντα μπορούν να αποτύχουν αν κάνεις λανθασμένες κινήσεις. Θεωρώ ότι η Ευρώπη έχει πίσω της 50 χρόνια και κανείς δεν θέλει να αποτύχει. Και δεν μπορεί να αποτύχει. Οι αρνητικές επιπτώσεις θα είναι εκρηκτικές για την Ευρώπη, πολύ περισσότερο σήμερα, σε ένα παγκόσμιο σύστημα όπου η επιστροφή στα κράτη έθνη, χωρίς ένα ευρωπαϊκό οικοδόμημα, θα σήμαινε μια τεράστια αποδυνάμωση της Ευρώπης στο παγκόσμιο οικονομικό και πολιτικό σύστημα.
4. Εδώ και λίγες μέρες είστε Υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Παπαδήμου. Πιστεύετε ότι η Ελλάδα θα τα καταφέρει;
Η κυβέρνηση έγινε γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, για να τα καταφέρει η Ελλάδα. Ήταν μια πρωτόγνωρη εξέλιξη πολιτικής, όχι μόνο με ελληνικά αλλά και με διεθνή κριτήρια. Παραιτήθηκε μια κυβέρνηση που απολάμβανε της εμπιστοσύνης της Βουλής, δημιουργήθηκε μια κυβέρνηση, στηρίχθηκε από τρία πολιτικά κόμματα. Οι κατ’ εξοχήν στόχοι αυτής της κυβέρνησης είναι ένας συνδυασμός. Αφενός να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη της χώρας στο ευρωπαϊκό επίπεδο και απέναντι στους μηχανισμούς και τις αγορές που παρακολουθούν καθημερινά το τι κάνουμε. Από την άλλη να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στο εσωτερικό, απέναντι στην κοινή γνώμη, ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε. Να εξασφαλίσει ότι οι αποταμιεύσεις, η εργασία, ο κόπος των Ελλήνων δεν θα πάει χαμένος μέσα από μια κατάρρευση. Θα παραμείνουμε στο ευρώ, θα υλοποιηθούν οι συμφωνίες του Οκτωβρίου, που είναι πάρα πολύ σημαντικές για την Ελλάδα, ώστε στη συνέχεια, βαθμιαία να αρχίσουμε μια αναστροφή προς τα πάνω.
5. Έχετε μια σημαντική εμπειρία από την Προεδρία της Ελλάδας στην ΕΕ.
Ναι, είχα χειριστεί με Υπουργό Εξωτερικών τότε τον Γιώργο Παπανδρέου, όλο το θέμα της ελληνικής Προεδρίας της ΕΕ.
6. Ποια ήταν η πιο σημαντική εμπειρία για εσάς τότε και πώς πιστεύετε ότι η Κύπρος, ένα μικρό κράτος, μπορεί να αναλάβει την Προεδρία και να τη φέρει εις πέρας με επιτυχία και τι χρειάζεται να προσέξουμε;
Δεν θα ήθελα να κάνω υποδείξεις στην κυπριακή Κυβέρνηση. Για μας αυτό που ήταν συγκλονιστική εμπειρία τότε ήταν ο πόλεμος στο Ιράκ και όλοι οι χειρισμοί που χρειάστηκε να γίνουν, οι εσωτερικές αντιθέσεις της ΕΕ, γενικά όλοι οι παράγοντες που συνδέονταν με αυτό το γεγονός. Ήταν κάτι το μοναδικό και πρωτόγνωρο που στην Προεδρία ασκούσε μια τεράστια πίεση και νομίζω πήγε τότε πολύ καλά. Αυτό που έχει σημασία για μια χώρα, μικρή ή μεγάλη, είναι να δείξει ότι είναι ένας αποτελεσματικός, διαφανής και αμερόληπτος Πρόεδρος ή μεσολαβητής μεταξύ των πολλών μερών που πρέπει να πάρουν τις αποφάσεις.
7. Πόσο δύσκολο είναι να συγκεράσει κάποιος τα συμφέροντα 27 χωρών μελών;
Δεν είναι εύκολο, και η επιτυχία μιας Προεδρίας δεν εξαρτάται μόνο από το αν θα πετύχεις να συγκεράσεις τα συμφέροντα ή να οδηγηθείς σε ένα αποτέλεσμα. Η επιτυχία μιας Προεδρίας εξαρτάται από τον τρόπο που θα χειριστεί αυτές τις διαφωνίες. Μπορεί να μην μπορέσεις να λύσεις τις διαφωνίες. Σας θυμίζω ότι στο Ιράκ δεν άρθηκαν οι διαφωνίες. Όμως, ο τρόπος που έγιναν οι χειρισμοί, η εικόνα που έδωσε η Ευρώπη, και σε άλλα θέματα κατά καιρούς, μπορούν να συμβάλλουν στην επιτυχία ή την επίδοση μιας Προεδρίας. Να της ανεβάσουν το κύρος στον ευρωπαϊκό χώρο ή και διεθνώς. Γιατί μια Προεδρία έχει να δει και τις εξωτερικές σχέσεις, παρόλο που σήμερα υπάρχει και «Υπουργός Εξωτερικών». Πλέον μια χώρα δεν έχει το βάρος των πολύ μεγάλων και κρίσιμων τομέων πολιτικής της ΕΕ, όπως είναι η οικονομική πολιτική, διότι το Eurogroup προεδρεύεται από μόνιμο Πρόεδρο, ή το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, που προεδρεύεται από μόνιμο Πρόεδρο, την κ. Ashton σήμερα, και το Συμβούλιο Κορυφής, το οποίο προεδρεύεται επίσης από μόνιμο Πρόεδρο. Άρα το βάρος της Προεδρίας σήμερα είναι πολύ διαφορετικό από την εποχή που ασκήσαμε εμείς την Προεδρία.
8. Πόσο αξιόπιστη και αποτελεσματική είναι η ΕΕ σήμερα;
Με το ευρώ σε κρίση, με τις οικονομίες σε ύφεση, με την ανεργία να έχει ανέβει σημαντικά και κυρίως με μια προοπτική που έχει κλονίσει την εμπιστοσύνη ευρύτερων τμημάτων των ευρωπαϊκών κοινωνιών, είναι προφανές ότι η ΕΕ έχει αποδυναμωθεί στα μάτια των πολιτών. Ωστόσο, πρέπει να σκεφτόμαστε γιατί προέκυψαν αυτές οι αδυναμίες, πώς μπορούν να ανατραπούν και τι θα γίνει αν το σημερινό σκηνικό ανατραπεί και περάσουμε σε καταστάσεις της δεκαετίας του ‘50 ή του ’40 ή του ’30. Δεν εννοώ τον πόλεμο, αλλά το σύστημα που υπήρχε τότε στην Ευρώπη. Επομένως, η ΕΕ είναι ένα εγχείρημα το οποίο είναι μοναδικό στην ιστορία. Είναι προφανές ότι τέτοιου είδους εγχειρήματα θα βρουν στην πορεία τους και νίκες και ήττες και μέσα από τις αδυναμίες και τα λάθη μπορούν να βρουν αυτά που πρέπει να διορθωθούν, να τα διορθώσουν, ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε.
9.Έχετε διατελέσει και Πρόεδρος της εταιρείας Ελληνικών Πετρελαίων. Γνωρίζετε τις εξελίξεις στην περιοχή με τις έρευνες για υδρογονάνθρακες. Πώς τις κρίνετε όσον αφορά τον ενεργειακό τομέα στην ανατολική Μεσόγειο;
Τις κρίνω εξαιρετικά θετικές. Θα δώσουν μια διαφορετική προοπτική στις χώρες που έχουν το τεράστιο πλεονέκτημα να ανακαλύψουν τέτοιο φυσικό πλούτο. Θα ευχόμουνα και εμείς στην Ελλάδα να έχουμε αντίστοιχες ανακαλύψεις. Ξεκινάμε στην Ελλάδα μια διαδικασία αναζήτησης ενεργειακών πόρων με προκηρύξεις για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Είναι ένα θέμα που θέτει μια σειρά από ευαίσθητα ζητήματα, αλλά θεωρώ ότι μπορεί κάλλιστα να ανοίξει μια καινούργια φάση που θα ισχυροποιήσει την κυπριακή οικονομία, θα της δώσει μια άλλη θέση στο ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό και άλλες οικονομικές δυνατότητες δεδομένου ότι θα είναι πια παίκτης στον ενεργειακό τομέα. Θα της δώσει γενικά τη δυνατότητα να κινηθεί προς κατευθύνσεις που ίσως αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε. Αλλά βλέπουμε ότι χώρες που παράγουν πετρέλαιο ή φυσικό αέριο μπορούν να βγουν κερδισμένες.
